NOVI SAD, U danima kada je žetva suncokreta pri kraju a žetva soje na početku, uz očekivanje žetve kukuruza, logično je da se cijene ove tri uz pšenicu najzastupljenije ratarske kulture još nisu izdefinisale na tržištu i da imamo jedno veliko tržišno odmeravanje snaga što bitno utiče i na obim prometa.
U periodu od 5. do 9. septembra tekuće godine preko berze u Novom Sadu prometovano je ukupno 450 tona robe, što je u odnosu na količinski promet u prethodnoj sedmici manje za 10 odsto. Vrijednost robe koja je prodata preko berze je iznosila 9.754.250 dinara ili za 38,16 odsto manje nego prethodne nedjelje.
Žetva pšenice je uveliko iza nas i shodno tome situacija na tržištu ove robe se odvija u skladu sa uobičajenim očekivanjima. Poslije velike ponude u toku žetve, što je rezultiralo sezonski najnižom cijenom, dva mjeseca poslije tog tržišnog udara na strani ponude, cijena je počela polako da raste. Prosječna registrovana cijena na novosadskoj berzi u protekloj sedmici je iznosila 16,64 din/kg (15,13 bez PDV), što je u odnosu na prethodnu sedmicu rast od 2,23 odsto.
Srbija se nalazi na pragu jedne od najboljih žetvi kukuruza u posljednjih deset godina. Procjene prinosa novog roda su veoma optimistične i to ne samo u Srbiji već i u svijetu. Iz tih razloga približavanjem žetve, cijena kukuruza prošlogodišnjeg roda je u osjetnom padu.
U protekloj sedmici registrovana je cijena od 19,80 din/kg ( 18,00 bez PDV) i to je za čitavih 10,45 odsto manje u odnosu na cijenu kukuruza u prethodnoj sedmici. U narednom periodu sve do početka berbe očekuje se dalji pad cijene, do momenta kada se izdefiniše cijena novog roda.
Tržište suncokreta se polako stabilizuje. Poslje mnogo nedoumica, licitiranja, pritisaka, cijena ove robe je našla svoju pravu mjeru na nivou od 38,50 din/kg (35,00 bez PDV). U odnosu na cijenu iz prethodnesedmice to je rast od 1,74 odsto. Iskustvo govori da će uskoro ova roba nažalost da zavši svoju tržišnu epizodu koja traje samo toliko koliko traje žetva. Slab tržišni kapacitet paora koji uzgajaju ovu kulturu navodi na potrebu da se pronađu modaliteti kako bi proizvođačima omogućili da ovom robom trguju tokom cijele godine kao što je slučaj sa ostalim robama. U protivnom, svaki put će biti pred svršenim činom u sučeljavanju sa uljarama po principu “uzmi ili ostavi”, što svakako proizvođačima ne ide u prilog.
Skroman promet, nešto manji od prošlonedjeljnog, donio je tokom ove sedmice cjenovne promjene na tržištu pšenice, a posebno na tržištu kukuruza.
Poslje dvomjesečnog cjenovnog tavorenja, u rasponu od 14,00 – 15,00 din/kg, bez PDV-a, pšenica konačno pokazuje znake cjenovnog oporavka. Za hljebno zrno standardnog kvaliteta ove sedmice se plaćalo 15,00 i 15,15 din/kg, bez PDV-a, dok se izvozni kvalitet, doduše bez adekvatnog odgovora tražnje, nudio i po 15,80 din/kg, bez PDV-a.
Sa druge strane trend pada cijene prošlogodišnjeg roda kukuruza, nastavljen je i to veoma intenzivno, s obzirom da je u odnosu na prethodnu sedmicu cijena žutog zrna pala za čak 2,00 din/kg, u odnosu na kraj prethodne sedmice.
Daleko veći procentualni pad cijene kukuruza, u odnosu na rast cijene pšenice, doveo je do drastičnog pada indeksne vrijednosti PRODEX-a.
SVIJET
Pokrivanje kratkih pozicija i dobar izvoz su ove nedelje pozitivno uticali na cjenovna kretanja na Čikaškoj berzi. FAO indeks hrane je je u avgusti iznosio 165,6 poena, što je za 1,9 odsto više u odnosu na jul i skoro sedam odsto više u odnosu na upoređujući period prošle godine. Avgustovska vrijednost indeksa je najviša od maja 2015. Osim žitarica, cijene svih ostalih roba koje ulaze u indeks su bilježile rast, a prije svega mlječni proizvodi, ulje i šećer. FAO indeks žitarica je pao za tri odsto na 143,6 poena usljed obilnih zaliha i povoljnih vremenskih uslova.
Pšenica je u Čikagu u odnosu na prošlu sedmicu poskupila za 240 odsto, a kukuruz za 5,15 odsto.
Fjučersi na soju, odnososno sojinu sačmu su takođe zabeležili rast. Soja je skuplja za 3,44 odsto, a sojina sačma 3,83 odsto.
U Budimpešti je pšenica skuplja za 0,38 odsto, dok je kukuruz jeftiniji za 0,37 odsto. U Parizu je cijena pšenice značajno pala, za 7,78 odsto, dok je kukuruz skuplji za 0,16 odsto. BiF
