BANJALUKA, Sudovi u BiH su zatrpani sa 1,7 miliona predmeta zbog dugova od 290 miliona KM za komunalne usluge.
Od ukupnog broja nerješenih komunalnih predmeta pred Opštinskim sudom u Sarajevu se nalazi čak 835.119 predmeta, Opštinski sud Zenica ima 117.596 nerješenih komunalnih predmeta, Osnovni sud u Banjaluci 36.140, a ostatak predmeta se vodi pred drugim sudovima u BiH.
– Ovi predmeti se uglavnom odnose na usluge potrošnje vode, grijanja, odvoza smeća i naplate RTV takse – kažu u Visokom sudskom i tužilačkom savjetu BiH.
Ukupna vrijednost komunalnih predmeta pred Opštinskim sudom u Sarajevu, gdje se vodi više od polovina sporova, iznosi 138,3 miliona KM, što u prosjeku iznosi oko 170 KM po predmetu. Ako se ovaj prosjek primjeni na ukupan broj predmeta, zaključak je da je dug za komunalije u BiH dosegao cifru od blizu 290 miliona KM.
Građani kažu da se trude da redovno izmiruju obaveze, ali im to sve teže polazi za rukom. Prema računici Saveza sindikata, mjesečni trošak jednog domaćinstva za stanovanje i komunalne usluge iznosi 560 KM, što je trećina potrošačke korpe.
– Čim dobijemo platu muž i ja odmah odvajamo za režije, pa šta ostane za život. Ako propustimo da platimo jedan mjesec dugovi se gomilaju i onda se veoma teško izvući – kaže Dragana Kutić.
U VSTS kažu da na enorman priliv komunalnih predmeta utiče sve slabija platežna moć građana, ali i nerazvijena svijest o obavezi plaćanja režija, te nemogućnost isključenja pojedinih usluga u slučaju neplaćanja.
– Tu su i neadekvatna zakonska rešenja, posebno ona koja se odnose na zastarni rok za potraživanja, koji iznosi godinu dana. U tom roku se dužnici moraju tužiti za prethodnu godinu – kažu u VSTS.
Dodaju da komunalna preduzeća takođe ne preduzimaju sve mjere da naplate svoja potraživanja kao što su slanje opomena pred tužbu, korištenje inkasanata i slično prije nego tuže dužnika.
– Problem je i što su pokretne stvari dužnika iz kojih se najčešće namiruju potraživanja nedovoljna – ističu u VSTS.
Dodaju da su postojeći sudski kapaciteti nedovoljni da efikasno rješavaju sve ove predmete zbog nedostataka izvršitelja, dostavljača, pomoćnog sudskog osoblja.
Rasteretiti sudove
U VSTS BiH predlažu da se komunalni predmeti prenesu van sudova, kao što su preneseni vanparnični i ostavinski predmeti na notare. Time bi se sudovi rasteretili pa bi mogli više da se bave ozbiljnijim predmetima.
– Izradili smo analizu o potrebi i mjerama za izmještanje komunalnih predmeta iz sudova koja sadrži dva modela javne agencije i privatni izvršioci. Analizu smo dostavili nadležnim ministarstvima, ali još nismo dobili povratne informacije – kažu VSTS. Blic
