ISTOČNO SARAJEVO – U legalnim novčanim tokovima u BiH lani je otkriveno 12,15 miliona marka opranog novca, što je gotovo pet puta manje nego godinu ranije, pokazali su najnoviji podaci Agencije za istrage i zaštitu (SIPA) u koje je “Glas Srpske” imao uvid.
SIPA je pripremila prijedlog izvještaja o radu za 2019. godinu u kojem su sumirani podaci o radu od januara do kraja decembra, a dio se, kao i svake godine, odnosi na situaciju u oblasti pranja novca.
Prema podacima za 2018. godini u legalne novčane tokove ubačeno je 59,41 milion nelegalno stečenog novca. Istragama krivičnih djela tokom 2019. godine utvrđeno je, kako piše u dokumentu SIPA, da je kroz finansijski sistem BiH u legalnim tokovima završilo nešto više od 12 miliona KM nelegalno stečenog novca.
“Prijavljena materijalna šteta od prijavljenih krivičnih djela ukupno je iznosila 9,39 miliona, a stečena imovinska korist 12,06 miliona”, kažu u SIPA, ne navodeći više detalja o onima koji prijavili sumnjive tokove, već samo nabrajajući broj predmeta na kojima je rađeno, broj izvještaja i osoba koje su njima obuhvaćene.
U SIPA su ranije rekli da se među sumnjivim transakcijama koje su prijavljivale banke veći broj odnosi na učestale prilive iz inostranstva na račun stranog predstavništva u BiH, ino-prilive na račun pravne osobe u BiH iz nekooperativnih zemalja, sumnjive uplate nevladinih organizacija na račun fizičkih lica, te razne gotovinske uplate na lične račune, piše “Glas Srpske“.
Sumnje su stvarali i polozi gotovine na račun pravne osobe koji znatno odstupaju od prethodnog poslovanja, prilivi u korist fizičke osobe koja nije stanovnik BiH s of-šor destinacije na osnovu konsultantskih usluga, a provjeravane su i činjenice koje su ukazivale na poslovne malverzacije i korupciju.
Nadležni u Finansijsko-obavještajnom odjeljenju SIPA su u dokumentu iz avgusta 2019. pod nazivom “Pranje novca i finansiranje terorističkih aktivnosti statistički podaci i otkriveni pojavni oblici u 2018. godini” naveli da su te godine banke imale najznačajnije učešće u prijavama transakcija, a što je posljedica njihove dominantne uloge u sektoru finansijskih usluga u BiH.
Tom prilikom su naveli i da se uloga Uprava za indirektno oporezivanje (UIO) BiH ogleda u otkrivanju i evidentiranju prenosa gotovog novca, čekova, hartija od vrijednosti na donosioca, plemenitih metala i dragog kamenja u vrijednosti od 20.000 KM ili više preko granice, u skladu sa kojom je UIO BiH tokom 2018. godine FOO-u dostavila podatke o ukupno 636 evidentiranih slučajeva prenosa novca. Iz FOO su nedavno upozorili i da “perači” novca koriste nove tehnike.