SARAJEVO, Gubitak Javnog preduzeća “Željeznice FBiH” prošle godine bio je oko 61 milion KM i za 55 odsto je veći u odnosu na 2008. godinu, utvrđeno je revizijom.
Federalni revizori ustanovili su da su “Željeznice FBiH” u teškoj situaciji, te upozorili da je zbog sistemskog nerješavanja nagomilanih problema i višegodišnjih gubitaka stvorena velika dubioza u poslovanju ovog preduzeća. Za stanje u kom se našlo ovo javno preduzeće okrivili su Vladu FBiH, ali i njegovu upravu i rukovodstvo.
“U izuzetno teškoj finansijskoj situaciji i nelikvidnosti smatramo da je neprimjereno nabavljati laptope od 5.961 KM ili mobitele od 1.840 KM”, upozorili su revizori.
Prošlogodišnji prihodi “Željeznica FBiH” bili su 100,9 miliona KM, a rashodi 162 miliona KM. Prihodi od prodaje iznosili su 73,8 miliona KM, a ostali prihodi 26,4 miliona i to: 19,4 miliona KM od Vlade FBiH, a 1,5 miliona KM različite donacije.
“U ovakvim uslovima ‘Željeznice FBiH’ ne mogu pokriti ni troškove zaposlenih koji su u 2009. godini iznosili gotovo 82 miliona KM”, konstatovali su revizori.
Za pasivan odnos Uprave prema imovini “Željeznica FBiH” kao primjer revizori su naveli i višak 185 vagona, koji nisu evidentirani u knjigovodstvenim evidencijama.
“Uprava je trebalo da bude upoznata s njihovim postojanjem, s obzirom na to da se nalaze u stanicama i na sporednim kolosijecima. Sve ovo govori o kvalitetu izvršenih popisa u prethodnim godinama. Popisom za 2009. godinu utvrđen je i manjak od pet knjigovodstveno otpisanih vagona, koji su mogli biti prodati kao staro željezo”, navedeno je u revizorskom izvještaju.
Naglašeno je i da “Željeznice FBiH”, iako imaju svoje radionice za oporavak vagona, za sve poslove angažuju druge firme.
“Firma posjeduje tri radionice za opravke šinskih vozila i raspolaže stručnim i kvalifikovanim kadrovima. Umjesto da uloži novac u opremanje svojih radionica, sve značajnije opravke vagona ustupa drugim firmama. Po ovom osnovu značajan novac odlazi preduzeću TŽV ‘Gredelj’ Sarajevo, u ime kojeg opravke vagona obavlja druga firma ‘Gredelj Revom-Umel’ Dobošnica u vlasništvu TŽV ‘Gredelj’ Zagreb”, istakli su revizori, naglašavajući kako su samo u prošloj godini za opravku vagona potrošena 10,2 miliona KM.
Koliko je neefikasna Uprava preduzeća revizori su pokazali na primjeru potraživanja, koja su samo u prošloj godini bila oko 400.000 KM.
“Ova primanja bila su neuknjižena i iz prošle godine nisu prenesena kao sumnjiva i sporna. Zbog toga je teško i očekivati da će ova potraživanja biti i naplaćena”, naveli su revizori, te upozorili i na nepoštivanje Zakona o javnim nabavkama, mimo kojega je prošle godine potrošeno gotovo tri miliona KM.
Pavo Boban, predsjednik Nadzornog odbora “Željeznica FBiH”, kaže kako je rukovodstvo ovog preduzeća svjesno svih propusta, ali i da su poduzeli mjere neophodne za njegov oporavak.
“Gorući problem bila je prethodna uprava preduzeća (na čelu sa Narcisom Džumhurom). Osim toga bilo je i raznih političkih uticaja, ali i zbog ekonomske krize”, rekao je Boban.
Naglasio je i dodao da su smijenili Upravu, te je uvjeren da će ovaj preokret biti spas za “Željeznice Federacije BiH”.
Brojke
• 100,9 miliona KM prihodi
• 162 miliona KM rashodi
• 82 miliona KM troškovi zaposlenih
• 3.993 zaposlena u preduzeću
Plaćanje advokata
Intelektualne usluge su “Željeznice FBiH” prošle godine koštale 232.367 KM, od čega su najveće naknade od 130.000 KM za advokatske usluge.
“Dio ovih troškova nastao je po osnovu Ugovora o pružanju pravne pomoći i zastupanju, koji je bio zaključen s advokatom Senadom Bilićem. Ovaj advokat radio je i druge poslove bez ugovora. Riječ je o zastupanju ‘Željeznica FBiH’ u predmetu ‘Remont pruga’, etažiranje poslovne zgrade Željezničke stanice Sarajevo”, uočili su federalni revizori.
Penali zbog kredita
JP “Željeznice FBiH” zbog nepravovremenog korištenja kredita Kraljevine Španije i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD) dužno je platiti 1,6 miliona KM za obračunate takse. Revizori su uočili kako su ove takse, umjesto na rashode, knjižene na investicije.
Od španskog kredita, koji iznosi 132,2 miliona KM i odobren je 2007. godine, “Željeznice” su povukle 44,7 miliona KM. Obaveze po osnovu obračunate takse za nepovučena sredstva iznose 211.816 KM, a za kamate 983.387 KM. Kredit EBRD-a iz 2005. godine iznosio je 82,1 milion KM. Do kraja prošle godine “Željeznice” su povukle 821.448 KM. Preostalih 81.323.412 KM mora biti povučeno do kraja 2011. godine. Nezavisne novine
