BEOGRAD, Srpsko tržište kapitala godinu na izmaku završava dvocifrenim rastom indeksa najlikvidnijih akcija, ali uz osjetan pad ukupnog prometa.
Indeks Belex15 od početka 2009. do sredine decembra porastao je gotovo 17 procenata i krajem decembra je na nivou od oko 640 poena, dok je Belexline u istom periodu dobio na vrijednosti nepunih sedam odsto i trenutno je oko 1.250 poena.
Najači tokom godine za nama indeks najlikvidnijih akcija bio je pred kraj septembra, kada je bio 870,20 poena, a najslabiji u martu sa 347,46 poena, što je i dosadašnji minimum tog pokazatelja, pokazuju statistike srpskog tržišta kapitala.
Opšti indeks je najslabiji ove godine, ali i do sada, bio prvog dana aprila – 841,99 poena, a maksimum u 2009. godini od 1.607,85 poena zabilježio je pred kraj septembra.
Poređenja radi, prema prvim podacima, slično srpskom repernom indeksu prošao je i hrvatski Crobex, dok indeks SBI20 na Ljubljanskoj berzi tekuću godinu zaključuje tek jednocifrenim rastom.
Kada je o prometu riječ, za nepunih godinu dana, odnosno do polovine decembra, na Beogradskoj berzi je premašio 40 milijardi dinara prema 71,8 milijardi u 2008. i čak 164,99 milijardi u 2007. godini. Tržišna kapitalizacija Berze pred kraj decembra je 924,2 milijarde dinara prema 916,5 milijardi na kraju prethodne godine.
Tokom 2009. godine na A Listingu Beogradske berze nije bilo promjena dok se B Listing proširio. Naime, na Standard market su, pored Alfa plama, izašli Metalac, u maju, i Komercijalna banka, u decembru.
Takođe se ove godine povećao broj akcija koje imaju market mejkera čije aktivnosti doprinose rastu likvidnosti. Tako na izmaku 2009. market mejkera, pored Tigra, imaju hartije Metalca, Sojaproteina, Energoprojekta i Veterinarskog zavoda Subotica.
Direktorka Berze Gordana Dostanić 2009. je okarakterisala kao “ni uspješnu ni neuspješnu” jer je promet bio znatno manji nego 2008. dok je drugi pokazatelj rasta tržišta, odnosno indeks Belex15, mada je ubilježio rast, još ispod bazne vrijednosti.
Za 2010. direktorka Berze očekuje da se generalno popravi situacija na tržištu kapitala i da se pojave akcije velikih državnih kompanija. “Izlaskom tih kompanija na Berzu doći će do porasta tržišne kapitalizacije, ali i do ulaska novih investitora”, istakla je Dostanić.
Glavni broker Sinteza invest grupe Nenad Gujaničić kaže da, uprkos ostvarenom pozitivnom prinosu mjereno indeksom Belex15, ulagači teško da mogu da budu zadovoljni tekućom godinom.
On smatra da je pad prometa direktna posljedica nepoverenja investitora prema tržištu prepuštenom stihijskom razvoju i ukazuje da državni zvaničnici ni u 2009. nisu posvetili pažnju razvoju Berze dok je očekivani listing javnih preduzeća odložen.
“Upravo će pitanje eventualnog kotiranja nekog od velikih javnih preduzeća na Beogradskoj berzi i donošenje valjane regulative najvećim dijelom odrediti smjer kretanja tržišta”, istakao je Gujaničić.
Broker KBC Sekjuritisa Dušan Marković, koji je godinu za nama ocijenio kao tešku, za iduću kaže da će je obilježiti barem posredno uključivanje većeg procenta ljudi na tržište kapitala, prije svega kroz proces podele besplatnih akcija građanima.
Ukrupnjavanje i koncentracija kapitala, ako budu transparetni, trebalo bi da utiče na povećanje likvidnosti, rekao je Marković. “S druge strane, puka podijela akcija teško da će pomjeriti stvari sa mrtve tačke i kreatori finasijskog okruženja morali bi da se potrude da učine finasijske podatke tih kompanija javnim i dostupnim”, kazao je broker KBC Sekjuritisa. Beta
