BEOGRAD, Službenici koji rade na javnim nabavkama ubuduće će morati da imaju sertifikte za te poslove i da dokumentuju svaku fazu nabavke.
Zakonom o javnim nabavkama donijetim decembra prošle godine, koji je ljetos podržan i paketom podzakonskih akata, predviđeno je da svi naručioci, od obdaništa do javnih preduzeća, koji u 2010. godini imaju planirane nabavke robe i usluga vrijednije od 30 miliona dinara, ubuduće imaju jednog ili više obučenih i sertifikovanih službenika za javne nabavke.
Uz to, Strategijom razvoja interne finansijske kontrole u javnom sektoru predviđeno je da se propišu interne procedure upravljanja i komunikacije, kako bi se locirala odgovornost u procesu javnih nabavki i izbjegla situacija u kojoj službenici koji se time bave rade po nalogu pretpostavljenih, čak i kad je to mimo zakona, objašnjava Predrag Jovanović, direktor Uprave za javne nabavke.
“Time bi se uvela pravila i postavile osnove ove važne i odgovorne profesije, koja zahtjeva i specifična znanja. Stoga su Ministarstvo finansija i Uprava za javne nabavke razvili sertifikacioni program, koji prema ocjeni Centra UN za jačanje kapaciteta u oblasti javnih nabavki odgovara obaveznoj obuci koju prolaze službenici u Velikoj Britaniji”, kaže Jovanović.
“Osim osposobljavanja službenika za pravilno sprovođenje javnih nabavki, kako napominje, neophodno je da se stvore uslovi i odgovarajuće okruženje koje će im omogućiti da se oni zaista tako i ponašaju”, napominje on.
To, kaže, podrazumheva da se uspostave procedure, sistemi i standardi u radu, kao i obaveza dokumentovanja svih faza u javnim nabavkama. Da ukoliko neko izda nalog za javnu nabavku mimo zakona i bude upozoren, o tome ostane pisani trag.
To bi imalo preventivno dejstvo, ali bi i obezbijedilo lako i precizno identifikovanje grešaka odgovornih i olakšalo reviziju, konstatuje Jovanović.
Procjenjuje se da bi Srbija trebalo da ima oko 6.000 službenika za javne nabavke, što ne znači da će i za toliko biti više državnih činovnika, jer je obuka namjenjena prije svega postojećim službenicima.
Nedavni izvještaj Državne revizorske institucije otkrio je i još jedan potencijalni razlog nepravilnosti u trošenju državnih para. Većini državnih institucija nedostaju interne procedure upravljanja koje su u skladu sa savremenim standardima i sistemi interne kontrole njihovog sprovođenja. Od 25 budžetskih korisnika koji su, po Zakonu o budžetskom sistemu, obavezni da uspostave sistem interne kontrole, internu reviziju za sada ima samo pet. Uz to, samo su tri opštine uspostavile kvalitet upravljanja po međunarodnom standardu ISO 9001.
“To više nije samo pitanje morala i poštovanja zakona već prije svega razvojno pitanje. Srbiji će predajom kandidature za EU biti dostupni mnogo veći pretpristupni fondovi, a oni državni i organi lokalne samouprave koji nemaju uspostavljen sistem upravljanja i kontrole neće moći da koriste sredstva za svoje projekte”, upozorava Jovanović. B92
