BANJALUKA Tokom prošle godine, Poreska uprava Republike Srpske podnijela je izvještaje nadležnim tužilaštvima protiv 12 pravnih lica i preduzetnika za koje se sumnja da su utajili 3,7 miliona maraka poreza i doprinosa.
– Iznos i nije toliko značajan koliko činjenica da je Poreska uprava uspjela da utvrdi i dokazima potkrijepi postojanje krivičnog djela utaje poreza i doprinosa, te da na taj način pošalje jasnu poruku svim poreskim obveznicima da će neprijavljivanje poreskih obaveza biti uočeno i procesuirano – kaže Vlado Vrhovac, direktor Poreske uprave RS.
Prema njegovim riječima, u RS ima 959.800 poreskih obveznika, od kojih se 899.200 odnosi na građane, 20.600 na pravna lica i 37.300 na preduzetnike.
I pojedine firme iz FBiH, koje imaju poslovne jedinice u RS, pokušale su da izbjegnu izmirenje svojih obaveza?
VRHOVAC: Razotkrili smo masovnu pojavu da poslovne jedinice firmi, čije je sjedište u Federaciji BiH, podnose konsolidovani bilans i plaćaju porez u FBiH, umjesto prema mjestu obavljanja djelatnosti, čime izbjegavaju plaćanje poreza na dobit u RS. Procesuirali smo velike firme poput “Intereksa”, “Orbika”, ali detaljnije informacije za sada ne mogu da iznesem, jer rješenja još nisu konačna.
Kakva je, generalno, bila prošla godina, kada je u pitanju prikupljanje poreza?
VRHOVAC: Mogu reći da je bila uspješna, ali to ne znači da smo u potpunosti zadovoljni. Kada sam prije skoro dvije godine preuzeo ovu funkciju, zatekao sam nesređeno stanje u poreskim evidencijama, usluge prema poreskim obveznicima nisu bile na zadovoljavajućem nivou, motivisanost zaposlenih bila je slaba, proces reformi direktnih poreza bio je započet, ali bez jasne strategije i uloge PURS, organizaciona struktura bila je neefikasna. Naporno smo radili i sada imamo mnogo bolje rezultate. Prikupljeno je 1,4 milijarde maraka javnih prihoda, što je za skoro pet odsto više u odnosu na 2006. godinu. Prihodi po osnovu poreza na dobit prešli su 68 miliona maraka, što je duplo više u odnosu na 2006. godinu. Prihodi po osnovu poreza na dohodak manji su za 16 odsto u odnosu na 2006. godinu, jer je prošle godine stupio na snagu Zakon o porezu na dohodak, kojim je osnovica za obračun poreza na lična primanja umanjena na iznos najmanje plate od 205 maraka.
Jeste li zadovoljni prikupljanjem doprinosa?
VRHOVAC: Prikupljeni prihodi fondova u 2007. godini iznose 785,3 miliona maraka, što je 11 odsto više u odnosu na 2006. godinu, i čak 41 odsto više u odnosu na 2005. godinu. Iako smo zadovoljni prikupljanjem doprinosa, potrebno je uložiti dodatne napore da se naplata poboljša, jer se potrebe korisnika fondova povećavaju. Pored redovnih aktivnosti, u aprilu smo krenuli u odlučnu akciju kontrole obračuna i plaćanja poreza i doprinosa na lična primanja. Poreski inspektori utvrdili su da mnoge firme, poput “Fruktone”, “Pajić proma”, “Petronića”, “Koplasta” i “Dragaša”, ne plaćaju doprinose i poreze na lična primanja.
Nakon naše intervencije, uplate su izvršene, tako da su doprinosi za Fond PIO u oktobru porasli na 39,2 miliona maraka.
Ove godine pojačaćemo kontrolu uplate doprinosa kako bismo prikupili dovoljno novca za isplatu penzija po koeficijentu jedan.
Mislim da je pred nama težak zadatak, ali koji nije nemoguće izvršiti, jer ako smo uspjeli da omogućimo povećanje koeficijenta za isplatu penzija sa 0,77 na 0,92 u periodu od marta do decembra prošle godine, te razotkrijemo “crne blagajne” za isplatu ličnih primanja u gotovom bez plaćanja doprinosa i procesuiramo odgovorna lica, onda možemo uspješno da završimo i ovaj posao.
Da li je poboljšana naplata prihoda za opštinske budžete?
VRHOVAC: U novembru smo sproveli pojačane aktivnosti na identifikaciji i kontrolisanju poreskih obveznika koji, prema našim evidencijama, nisu prijavili porez na imovinu, ili su prijavili, a nisu platili.
Tokom ove akcije kontrolisali smo 293 poreska obveznika, kojima je naloženo da plate 258.600 maraka poreza, podnesena su 93 prekršajna naloga, a iznos novčane kazne jeste 11.255 maraka.
Ove aktivnosti imale su odjek u cijeloj RS i očekujemo da će rezultirati većim brojem prijava za porez na imovinu.
Zahvaljujući Poreskoj upravi, prihodi opštinskih budžeta prošle godine dostigli su 170,9 miliona maraka, što je za 33 miliona maraka više u odnosu na 2006. godinu.
Kakva je uloga Poreske uprave u procesu fiskalizacije?
VRHOVAC: Fiskalne kase uvode se radi eliminisanja sive ekonomije, odnosno zbog pružanja mogućnosti Poreskoj upravi da kontroliše stvarno izvršeni promet robe i usluga. Naša uloga u fiskalizaciji jeste ključna, ali tek u kasnijoj fazi, koja će početi kad se verifikuju fiskalni sistemi koji će se moći koristiti na teritoriji RS.
Nakon toga, Poreska uprava određivaće dinamiku fiskalizacije, odnosno koja privredna grana ili djelatnost je obavezna da do određenog roka počne da koristi fiskalne sisteme. Fokus
