BEOGRAD, Gotovo pola miliona najstarijih u Srbiji koji primaju najniže zakonske penzije živi na ivici bijede, dok svega njih 154 može da uživa u sumama koje prelaze rekordnih 1.000 evra mjesečno.
Tako su socijalne razlike, koje su vidljive među svim stanovnicima Srbije, postale najočiglednije upravo među penzionerima.
– U Srbiji ima skoro 1,7 miliona penzionera i prosječna primanja su im oko 24.000 dinara. Najviša moguća penzija po novom Zakonu o PIO, iznosi 109.997 dinara i nju svakoga mjeseca dobija ukupno 83 korisnika. A, po starom zakonu, penziju od 115.787 dinara podiže ukupno 71 penzioner – navode u Fondu PIO.
U Fondu ne preciziraju čime su se tačno oni bavili tokom svog radnog vijeka, ali dodaju da se te najviše penzije isplaćuju iz državnog budžeta jer su stečene po takozvanim posebnim propisima.
– To zapravo znači da su njih mogli zaraditi pripadnici policije, odnosno BIA, jer su oni imali mogućnost da pri obračunu penzije izaberu deset uzastopnih godina u kojima su dobijali najveće plate. U jednom periodu su im se penzije obračunavale samo u odnosu na zaradu iz posljednje godine radnog staža, a u njoj su po pravilu i plate bile najveće – objašnjava Radina Todović, državni sektretar u Ministarstvu rada i socijalne politike i dodaje da osim ovih “specijalaca”, najdeblje čekove podižu i vojni obavještajci, kao i pripadnici Vojno-bezbjednosne agencije, ali i nekadašnji radnici Uprave za krivične sankcije, bivši radnici saveznih ministarstava.
Todovićeva dodaje da su šanse da običan “civil” dostigne ove zakonom zakucane maksimume skoro ravne nuli:
– Da bi neko dobijao penziju iznad 100.000 dinara, plata bi mu tokom cijelog radnog vijeka morala biti najmanje pet puta veća od prosječne, a danas je to gotovo nemoguće.
Ipak, ima i onih koji su dovoljno blizu ovih – za većinu srpskih penzionera – astronomskih iznosa. Tako na čekovima njih 4.503 piše najmanje 81.000 dinara.
S druge strane, za golu egzistenciju se svakodnevno bori čak 240.361 bivših službenika, radnika javnih i društvenih preduzeća, privatnih preduzetnika, koji svakoga mjeseca žive sa 12.645 dinara, koliko je najniža zakonska penzija u Srbiji propisana za kategorije zaposlenih, samostalnih djelatnosti i vojsku. A još manje od ove “crkavice” prima čak 206.323 penzionera koji su se tokom prošlosti bavili poljoprivredom. Najniži iznos penzije za poljoprivredne penzionere iznosi samo 9.941 dinar.
Novi obračun
Obračun policijskih penzija mijenjao se više puta. Posljednja izmjena je bila 1. januara 2011. godine. Od tada se policajcima pri računanju penzije u obzir uzima radni staž od 1996. pa nadalje, dok su se prema ranijim propisima računale sve godine unazad. Pošto je ovaj, novi metod, dosta povoljniji, penzionisani policajci imaju pravo da traže ponovni preračun i isplatu po novim zakonima.
Na “posebne” 16,6 milijardi
Samo u prošloj godini je sa računa ministarstva rada i socijalne politike na račun penzijskog fonda prebačeno 16,6 milijardi dinara. ovaj novac je upotrebljen za isplatu svih penzija “po posebnim propisima”. Novosti
