BERLIN, Kinezi sve češće nastupaju kao investitori, u raznim zemljama svijeta, i u Evropi. Kod mnogih to izaziva neprijatno osećanje. Da li kineska vlada na taj način želi da utiče na politiku zapadnih zemalja?
Na Islandu je jedan kineski multimilioner želio da kupi 300 kvadratnih kilometara zemlje i da investira trocifrenu sumu novca. Nakon višemjesečnog provjeravanja islandske vlasti su ga odbile, a taj poslovni čovjek pretpostavlja da je riječ o političkim razlozima.
Grimstadir a Fjollum – tako se zove predio na sjeveroistoku Islanda koji je namjeravao da kupi multimilioner Huang Nubo. Na površini od 300 kvadratnih kilometara (što odgovara površini grada Minhena) trebalo je da nastane turistički centar i teren za golf. Mjesecima je Huang, jedan od najbogatijih Kineza, o tome pregovarao sa islandskim vlastima. Nedavno su njegovi planovi odbijeni. Islandsko ministarstvo unutrašnjih poslova prošle nedjelje je saopštilo da mu ne dozvoljava da kupi to zemljište. Huang Nubo bio je iznenađen.
„Nisam računao sa tim. Kada smo podnjeli molbu za kupovinu, islandsko ministarstvo unutrašnjih poslova postavilo je nekoliko uslova. Rekli su nam da moramo da registrujemo firmu na Islandu i da dvije trećine članova nadzornog odbora moraju da budu državljani Islanda.“
Uslovi su, kaže Huang, ispunjeni
Ali, ministarstvo unutrašnjih poslova u Rejkjaviku to vidi drugačije. Islandski zakoni su strogi kada je riječ o kupovini zemljišta, a Huangova firma nije ispunila uslove, kažu oni.
Od samog početka su se brojni protivnici suprotstavljali Huangovim planovima. Površina od 300 kvadratnih kilometara predstavlja 0,3 odsto površine cijelog Islanda. Kritičari projekta vjeruju da bi iza privatnog investitora mogla da bude kineska vlada. Protivnici projekta plaše se geo-političkog uticaja Kine na Island – članicu NATO. Kina želi da se pozicionira kada se arktičke vode, zbog promjene klime, budu otopile, i postanu prohodne za brodove. Put za nove trgovačke rute ka ogromnim rezervama sirovina za koje se pretpostavlja da postoje na Sjevernom polu, bio bi slobodan.
Sve je to besmisleno, kaže Huang Nubo. On ističe svoje tjesne veze sa Islandom. Za vrijeme studija, živio je zajedno sa islandskim studentima i sa njima do dan-danas održava kontakt. Redovno putuje na to ostrvo i čak finansira jednu kulturnu fondaciju. Prema njegovoj ocijeni, razlog za odbijanje islandske vlade nisu islandski zakoni, već opšti strah Zapada od kineskih investitora. „Mislim da je Zapad napravio neku vrstu tajnog sporazuma ili staklenog zida, koji blokira kineska preduzeća. To je način mišljenja iz Hladnog rata, a za mene, velika nepravda.“
Sve više kineskih investicija u Evropi
Od početka najnovije finansijske krize, kineski investitori sve više kupuju u Evropi. U fokusu su oslabljene zemlje: u Grčkoj, kineski logistički koncern „Kosko“ kontrolisaće Pirejsku luku narednih 35 godina. U Italiji isti taj „Kosko“ gradi luku u Napulju. Državni kineski energetski koncern „Čajna Internešenel Pauer“ planira učešće u portugalskom energetskom koncernu „Energias de Portugal“. Kineska vlada kupuje grčke, španske, portugalske i italijanske obveznice. U kriznim vremenima kineske milijarde su dobrodošle u Evropi, kaže Eberhard Zandšnajder, direktor njemačkog Društva za spoljnu politiku. Istovremeno, na obema stranama vlada veliko nepovjerenje.
„Sličnu situaciju imali smo prije nekoliko godina sa japanskim investicijama. Doduše, postoji velika razmjena ideja između Zapada i Kine, ali prave komunikacije nema. Veoma je izraženo nepovjerenje, kako u američko-kineskim tako i u evropsko-kineskim odnosima.“
Huang Nubo se još uvijek nada da bi islandska vlada mogla da promjeni mišljenje. Ali, čak i ako se taj projekat ne ostvari, on ima nove planove. Iduće godine namjerava da pošalje delegaciju u ostale zemlje sjeverne Evrope da ispitaju nove mogućnosti investiranja. Deutsche Welle
