BANJALUKA, Prvi put u posljednjih deset godina u Republici Srpskoj zabilježen je pad industrijske proizvodnje – podaci Zavoda za statistiku Srpske pokazuju da je u aprilu ove godine u odnosu na mart ostvarena manja proizvodnja za 5,2 odsto, dok je u periodu januar- april ove godine, u odnosu na isti period lani, taj pad iznosio 3,7 odsto.
U ovom periodu u Republici Srpskoj bilježi se i pad izvoza, a povećanje uvoza. Podaci govore da su negativni i ostali pokazatelji poslovanja većine privrednih subjekata.
Vijest o padu industrijske proizvodnje, koju su mediji objavili prije nekoliko dana poslije sjednice Upravnog odbora Privredne komore Srpske, “uključila” je zvono za uzbunu. Poslije te sjednice, koja je održana u Trebinju, zatražena je hitna zajednička sjednica sa Vladom Republike Srpske kako bi se što prije zaustavili negativni trendovi u privredi Srpske.
S obzirom na sve probleme, za svaku pohvalu su rijetka preduzeća koja uprkos krizi i brojnim problemima još rade pa čak i bilježe porast proizvodnje i izvoza.
Proizvođači namještaja u Republici Srpskoj su,naprimjer, za četiri mjeseca ove godine u odnosu na isti period lani ostvarila povećanje proizvodnje za 0,5 odsto. To je na prvi pogled zanemarljivo, ali ako se zna da je ova grana privrede u prvom tromjesečju ove godine u odnosu na isti period prošle imala pad proizvodnje od 5,5 odsto onda je to sigurno vrijedno pažnje.
Interesantno je da su osim proizvođača namještaja nešto povoljnija privredna kretanja zabilježena i u preradi drveta, uprkos činjenici da je u prvom tromjesečju ove godine u šumarstvu ostvarena manja proizvodnja za 31,7 odsto u odnosu na isti period prošle godine.
“Prvi kvartal ove godine u šumarstvu u Republici Srpskoj bio je prilično nepovoljan tako da je u odnosu na isti period prošle godine ostvaren značajan pad proizvodnje. Visok snijeg i izuzetno niske temperature nisu dozvoljavali nikakav rad u šumi tokom cijelog tog perioda. U takvim vremenskim prilikama nisu mogle da rade ni pilane.
Tek u aprilu ove godine u šumarstvu i preradi drveta počela je da se polako stabilizuje proizvodnja, tako da u narednom periodu očekujemo još bolje rezultate”, rekao je Srni Lazo Šinik, sekretar Udruženja šumarstva i prerade drveta u Privrednoj komori Srpske.
Uprkos padu proizvodnje u šumarstvu i preradi drveta, proizvođači namještaja u Republici Srpskoj su, čini se, na vrijeme nabavili dovoljno sirovina i repromaterijala pa su i u prvom tromjesečju ove godine zabilježili rast proizvodnje i izvoza. Podaci govore da je u prvom kvartalu ove godine Republika Srpska povećala izvoz namještaja za 25,5 odsto u odnosu na isti period prošle godine.
“Srećom, u posljednje vrijeme povećana je potražnja namještaja iz zemalja Evropske unije kao i iz zemalja potpisnica Cefta sporazuma. Vjerujemo da će se takvi trendovi nastaviti i u narednom periodu”, objasnio je Šinik, koji podsjeća da od 2005. godine kontinuirano raste učešće namještaja u ukupnom izvozu drvoprerađivačke industrije.
Ilustrovao je to i podatkom da su 2005 godine proizvođači namještaja iz Republike Srpske jedva uspjeli da izvezu namještaj u vrijednosti od 44 miliona maraka.
Prošle godine je prvi put od rata izvoz namještaja iz Republike Srpske premašio cifru od sto miliona maraka. Od 273 miliona maraka, koliko je prošle godine zaradila Republika Srpska izvozom proizvoda od drveta i namještaja, proizvođači namještaja inkasirali su tek nešto više od jedne trećine. S tim, naravno, nisu zadovoljni.
“Želja nam je da što prije dostignemo predratni nivo proizvodnje i izvoza. Tada je učešće namještaja u ukupnom izvozu drvoprerađivačke industrije iz Republike Srpske bilo veće od 60 odsto. Još pamtimo podatke da su naši proizvođači namještaja tih godina na svjetskoj pijaci zarađivali i više od 200 miliona dolara godišnje. U ta zlatna vremena namještaj se odavde izvozio u dijelovima i sklapao na licu mjesta, u Americi, Kanadi, Australiji i drugim zemljama širom svijeta“, prisjeća se Lazo Šinik.
To su nažalost, bar za sada, samo puste želje. Jer, činjenica je da je šumarstvo i prerada drveta u Republici Srpskoj opterećeno brojnim problemima i hipotekom prošlosti.
Sve dosadašnje makroekonomske analize pokazale su da su u ovoj oblasti privređivanja potrebne brze i radikalne promjene kako bi se učinila efikasnijom i racionalnijom.
Šumskog bogatstva, bar za sada, imamo i za izvoz. U Privrednoj komori kažu da Republika Srpska ima na raspolaganju oko dva miliona kubnih metara raznih drvnih sortimenata godišnje. Od toga je nešto više od polovine namijenjeno za drvoprerađivačku industriju i industriju namještaja.
Iako je u šumarstvu, drvoprerađivačkoj industriji i proizvodnji namještaja u 667 privrednih subjekata zaposleno više od 14 500 radnika, izvjesno je da bi svima bilo bolje kada bi se spriječile ogromne krađe i prelijevanje šumskog bogatstva u privatne džepove.
Odgovornima to, nažalost, već godinama nikako ne polazi za rukom. Srna
