BANJALUKA, Većinski akcionari preduzeća u RS više neće moći sprovoditi odluke nad kojima su mali akcionari potegli zakonski institut nesaglasnosti dok im svima u cijelosti ne isplati novac za otkup akcija.
Predviđeno je to utvrđenim Nacrtom izmjena Zakona o privrednim društvima koji bi u slučaju usvajanja u parlamentu RS prekinuo praksu da većinski vlasnici, primjera radi, prodaju imovinu preduzeća velike vrijednosti ignorišući istovremeno zahtjev malih akcionara za otkup akcija.
Predloženi zakon, takođe, obavezuje kontrolne akcionare na otkup akcija od nesaglasnih akcionara po najvišoj cijeni između knjigovodstvene, tržišne i procijenjene.
Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva RS u obrazlaženju predloženih odredaba navodi da se time želi doći do pravičnije cijene akcija u slučaju da akcionar koristi pravo na nesaglasnost i otkup akcija, posebno zato što je naše tržište kapitala prilično nerazvijeno i neaktivno.
Zakonski institut “nesaglasnog akcionara” uz podnošenje zahtjeva za otkup akcija mogu iskoristiti svi akcionari koji se protive ili su uzdržani kod donošenja odluka većinskog vlasnika koje se tiču promjene statusa društva, prodaje imovine velike vrijednosti i ostalih ključnih pitanja po preduzeće.
Novom legislativom je, takođe, prošireno pravo na nesaglasnost i otkup akcija i na akcionare koji nisu prisustvovali sjednici Skupštine na kojoj se odlučuje o pitanjima u kojima mogu koristiti taj zakonski institut.
Nesaglasni akcionar može, takođe, tužbom tražiti zaštitu svojih prava najkasnije u roku od 30 dana od dana izvršene isplate, ako smatra da je isplaćena cijena akcija pogrešno utvrđena, odnosno od isteka roka za isplatu ako isplata nije izvršena. U slučaju da sud pravnosnažnom presudom obaveže preduzeće da nesaglasnom akcionaru isplati razliku do pune vrijednosti akcija, društvo ima obavezu da svim drugim nesaglasnim akcionarima iste klase akcija prizna i isplati istu vrijednost akcija, nezavisno od činjenice da li su ti akcionari podnijeli tužbu.
Branko Kecman, direktor banjalučkog društva “Advantis broker”, kaže da je pozitivno iznenađen predloženim izmjenama Zakona o privrednim društvima kojima se izlazi u susret malim akcionarima.
“Slične odredbe zakona u Srbiji se primjenjuju već dvije do tri godine i dale su odlične rezultate. Drago mi je da su resorno ministarstvo i Vlada RS prepoznali probleme na terenu i uvažili zahtjeve za izmjenu zakona”, kazao je Kecman.
U Savezu udruženja malih akcionara RS, pak, nisu previše oduševljeni smatrajući da je riječ o “kozmetičkim izmjenama”, dok se oni zalažu za potpuno novi pristup problematici zaštite prava sitnih akcionara.
“Mi tražimo suštinske stvari koje se odnose na stvaranje prirodnog savezništva malih akcionara, države i investicionih fondova koji bi preuzeli upravljanje od tajkuna i time omogućili da akcionarska društva posluju profitabilno i isplaćuju dividendu, umjesto da idu ka zatvaranju u društva sa ograničenom odgovornošću”, kaže Nebojša Jugović, predsjednik Saveza udruženja malih akcionara RS. Nezavisne novine
