BANJALUKA, Vrijednost akcija svih kompanija i fondova na berzama u BiH tokom prošle godine smanjena je za 582 miliona KM i sada iznosi oko 10,8 milijardi KM, pokazuju zvanični statistički podaci.
Tržišna kapitalizacija Sarajevske berze na kraju 2009. godine iznosila je 7,16 milijardi KM, što je za 650 miliona KM manje u odnosu na kraj prethodne godine, dok je na Banjalučkoj berzi povećana za 68 miliona i iznosi 3,75 milijardi KM.
Najvrednija kompanija u BiH po tržišnoj kapitalizaciji i jedina čija vrijednost premašuje milijardu maraka ponovo je “BH Telecom”. Vrijednost akcija tog telekom operatera iznosila je 1,27 milijardi KM, što je bilo dovoljno za očuvanje liderske pozicije uprkos godišnjem padu cijene akcija za 27 odsto.
Po tržišnoj vrijednosti slijede “Elektroprivreda BiH” sa oko 930 miliona (godišnji pad za 14,6 odsto), “Telekom Srpske” sa 732 miliona (rast cijene akcija za 56,8 odsto), “Elektroprivreda HZHB” 449 miliona (rast za 10,9 odsto) i HT Mostar sa 363 miliona KM uz pad vrijednosti od uvrštenja na berzu sredinom prošle godine za 32,4 odsto.
Najveći godišnji rast tržišne kapitalizacije među većim kompanijama imao je Olimpijski centar “Jahorina” iz Pala i to za 116,6 odsto, zahvaljujući prvenstveno izvršenoj dokapitalizaciji u iznosu od 26 miliona KM. Godišnji dobitnik, posmatrajući rast cijene akcija, bila je “Banjalučka pivara” sa povećanjem berzanske vrijednosti za 108,7 odsto na 21,5 miliona KM. Prvi pratioci su “Telekom Srpske”, te GP “Krajina” iz Banjaluke sa rastom od 41,9 odsto na 39,4 miliona KM.
Gubitnik 2009. godine među većim emitentima bio je zvornički “Birač” čija se cijena akcija strmoglavila za 52,2 odsto, a berzanska vrijednost preduzeća spustila na 24,1 milion KM. Oštar pad tržišne kapitalizacije zabilježili su i “Prijedorputevi” za 44,1 odsto na 7,6 miliona KM i RiTE Gacko za 42,6 odsto na 63,1 milion KM.
Berzanski analitičari kažu da je pad tržišne kapitalizacije bh. berzi posljedica globalne ekonomske krize, ali i niskog nivoa korporativnog upravljanja u domaćim kompanijama što odbija investitore u akcije.
“Kod nas, nažalost, cijena akcija kompanija često nije vezana za njihove poslovne rezultate, što se vidi iz primjera ‘Banjalučke pivare’ koja je dobitnik godine, iako i dalje posluje s milionskim gubicima. Na velike oscilacije cijena akcija pojedinih kompanija utiče i niska likvidnost njihovih akcija”, ističe Vladan Jović, direktor banjalučkog Društva za upravljanje investicionim fondovima VIB.Nezavisne novine