BEOGRAD, U Srbiji je više od 750.000 radnika koje rade u sferi sive ekonomije, pokazuju analize Centra za ekonomski razvoj. Istovremeno, udio sive ekonomije u bruto domaćem proizvodu iznosi nešto više od jedne trećine, tačnije 35 odsto. Procijena je da se samo ove godine u “sivoj zoni” u Srbiji “okrenulo” oko četiri milijarde evra, što je 30 odsto godišnje razmjene roba i usluga u republici.
– Ove brojke su alarmatne jer su znatno više od evropskog prosjeka. U državama Evropske unije udio sive ekonomije veći je u uslovima recesije, nego inače, i sada iznosi oko jedne petine odnosno nešto više od 22 procenta. Prije krize on je bio oko 17 odsto – kaže ekonomski analitičar Miljan Đurić. – Siva ekonomija je težak problem koji razara kompletnu privredu. Zbog ove vrste ekonomije najviše gubi država jer poslodavci ne plaćaju poreze i doprinose iz zarade. S druge strane, ukoliko se ovakve malverzacije ne sankcionišu, vlasnici kompanija koji postupaju u skladu sa propisima, imaju nelojalnu konkurenciju i sami odlaze u ilegalne tokove.
Najgore stanje je u nekadašem ponosu srpske privrede – tekstilnoj industriji. Procjena je da je više od 40 procenata proizvodnje i trgovine tekstilom u Srbiji u nelegalnim tokovima. Crna slika je i u u ugostiteljstvu, hotelijerstvu i turizmu gdje je oko 35 odsto, zanatstvu i građevinskoj industriji 32 procenta, u saobraćaju oko 25 odsto…
Oni koje brane “sivu zonu” pričama o socijalnoj slici zaboravljaju da su radnici u sivoj ekonomiji potpuno obespravljeni, da mogu ostati bez posla i bez ikakve zaštite.
I dok je država svojevremeno nagovještavala da bi smanjenju sive ekonomije doprinijeli šire korišćenje i uvođenje novih fleksibilnih oblika rada i smanjenje cijene rada iz Unije poslodavaca poručuju da svi poslodavci moraju imati ista opterećenja. Oni tvrde da bi smanjenju rada na crno znatno doprinijelo smanjenje doprinosa koje vlasnici firmi moraju da plaćaju državi.
Kazne do milion dinara
Za vlasnike kompanije koji zapošljavaju radnike na crno, kazne iznose do milion dinara. U posljednjih šest godina, međutim, nijedan takav poslodavac nije platio kaznu. Novosti