BRISEL, U BiH je nastavljen trend ekonomskog oporavka, navodi se u analizi Evropske komisije stanja ekonomije u zemljama kandidatima i potencijalnim kandidatima za članstvo u EU za 3. kvartal godine.
Evropska komisija bilježi da BiH prvi put nakon 2009. godine ide ka trendu deflacije, dok većina ostalih zemalja obuhvaćenih izvještajem bilježi inflaciju. Takođe, sve zemlje osim BiH i Turske već bilježe budžetske deficite u prvih osam mjeseci na granici godišnjih ciljeva zaduženja. Smanjenje deficita u BiH, Srbiji i Crnoj Gori zabilježeno je zbog smanjenja trgovinskih deficita, a Evropa za BiH i u budućnosti predviđa više stope rasta.
“Povećanje ekonomskih aktivnosti započelo je u prvom kvartalu i nastavljeno je narednih mjeseci. U skladu s tim, industrijska proizvodnja u cijeloj zemlji je ubrzana sa stopama rasta od 6,6 odsto u prvom kvartalu do 7,1 odsto u drugom kvartalu i 6,8 odsto u julu”, istaknuto je u objavljenoj analizi.
Međutim, istaknuto je da je stopa gotovo prepolovljena u avgustu, u poređenju s avgustom 2012. zbog loših ekonomskih pokazatelja iz prošle godine. BiH još nije uspjela da ispravi godišnje bilanse pa je, kako ističu u Komisiji, industrijska proizvodnja i dalje manja za šest odsto u odnosu na godinu ranije.
Dobre vijesti zabilježene su i u pogledu smanjenja deficita. U drugom kvartalu 2013. godine on je pao za 42 odsto u odnosu na isti period lani i za 25 odsto je manji u odnosu na period od januara do marta.
Evidentirano je i minimalno smanjenje nezaposlenosti, pa je stopa nezaposlenosti sa 28 odsto pala na 27,6 odsto u godišnjem poređenju april – april.
Uprkos boljim ekonomskim pokazateljima, ističe se da u BiH još nije došlo do povećanja plata.
“Realno, bruto plata je u prvih sedam mjeseci 2013. godine pala za pola procentnog poena u odnosu na isti period lani”, navedeno je u dokumentu.
Riječi hvale Komisija ima i za fiskalnu politiku. Iako je došlo do povećanja fiskalnih izdataka u prvom kvartalu 2013. godine, popravljena ekonomska situacija se osjeća i u javnim finansijama.
“Konsolidovani višci porasli su za jedan odsto protekle godine, poređeno s prvom polovinom 2013. Istovremeno, došlo je do pada troškova, što je dovelo do poboljšane fiskalne pozicije. Poreski prihodi veći su za 1,1 odsto u prvoj polovini godine”, ističe se u dokumentu.
Osim na Globalni fiskalni okvir, koji je usaglašen u septembru, po kojem će budžet BiH i dalje ostati na 750 miliona maraka, analitičari Evropske komisije podsjećaju i na probleme u realizaciji instrumenata pretpristupne pomoći (IPA).
“Desetog septembra dva projekta iz IPA su morala biti otkazana jer se vlasti BiH nisu uspjele dogovoriti o strukturi kroz koju će sredstva EU za pomoć u poljoprivredi i ruralni razvoj biti kanalisana”, istaknuto je u izvještaju.
Podsjetili su, takođe, da je druga tranša od 50 miliona evra makroekonomske pomoći EU isporučena u septembru.
Saša Grabovac, izvršni direktor Udruženja ekonomista SWOT, ističe da su podaci Komisije tačni, ali da to još ne znači mnogo za građane BiH.
“Trendovi koje su oni zapazili svakako su dobrodošli, ali oni tek u nekom srednjoročnom periodu mogu dovesti do konkretnih poboljšanja u životu običnih ljudi kroz rast kupovne moći, rast plata i životnog standarda uopšte”, rekao je on.
Dodao je da BiH za povoljne ekonomske pokazatelje u najvećoj mjeri može zahvaliti povoljnijem ekonomskom ambijentu u Evropi, a posebno u Austriji i Njemačkoj, koje su naša tradicionalna tržišta. Nezavisne novine
