BIJELJINA, Najveće šanse za povećanje izvoza u Rusiju Republika Srpska već od naredne godine ima kod izvoza jabuka, šljiva, krušaka i krompira, procjenjuje sekretar Udruženja poljoprivrede pri Privrednoj komori Srpske Slavko Stevanović.
Uoči Druge međunarodne privredne izložbe “Ekspo – Rusija Srbija” /”EXPO-RUSSIA SERBIA 2015”/, koji se održava u Beogradu od 4. do 6. marta, Stevanović je rekao da postoji mogućnosti izvoza mlijeka, konditorskih proizvoda, voćnih sokova, tovljene junadi, pastrmke, živinskog mesa i mesnih prerađevina, pčelinjih proizvoda, mineralne vode, vina, rakija i piva.
On podsjeća da je 2013. godine u Srpskoj proizvedeno 50.000 tona jabuka, 20.000 tona krušaka, 134.000 tona šljive i 146.000 tona krompira, ističući da proizvodnja krompira, zbog nemogućnosti izvoza, opada od 2008. godine, kada je u Srpskoj proizvedeno 208.000 tona.
“S obzirom da se proizvodnjom tržišnih viškova voća veoma uspješno bave privredna društva, proizvodnja jabuka, krušaka, šljiva, pa i krompira može se u kraćem vremenskom periodu povećati, kako povećanjem prinosa po površini, tako i povećanjem broja stabala, odnosno sjetvenih površina, naročito imajući u vidu raspoložive neobrađene poljoprivredne površine”, kaže Stevanović.
Prema njegovim riječima, sa stanovišta postojeće infrastrukture u BiH za izvoz u Rusku Federaciju, mogu se izvoziti proizvodi biljnog porijekla i njihove prerađevine.
Stevanović ističe da Ruska Federacija uvozi oko 40 odsto hrane, a najviše se uvozi iz Kine, Argentine, Brazila, Poljske, Ukrajine i Njemačke.
U zavisnosti od vrste proizvoda, Rusija je na prvom mjestu u svijetu po uvozu svježeg jabučastog voća i goveđeg mesa, na devetom mjestu po uvozu voćnih sokova i na 21. mjestu po uvozu konditorskih proizvoda.
Najveće interesovanje je za svježim voćem i povrćem, kao što su jabuka, šljiva, kruška, krompir, kupus i mrkva, a kod prerađevina voća i povrća to su pasterizovani proizvodi, kao crveni paradajz u komadu, crveni paradajz sa mirođijom, paprikom, kornišonima, grašak u teglama, krastavci sa plavim patlidžanom, pasulj u raznim sosovima, te konzervisano povrće, kao što je grašak i kukuruz šećerac.
“U pogledu asortimana, tržište Rusije nije ništa manje zahtjevno u odnosu na tržišta u Evropi i SAD i neophodan je prije svega kvalitet, a ne količine proizvoda, što je uobičajeno mišljenje, jer su veoma tražene i manje serije originalnih i autohtonih proizvoda, kao što su vino i rakije”, kaže Stevanović.
On podsjeća da za izvoz u Rusiju proizvođači iz Republike Srpske koji imaju sertifikate HACCP i ISSO neophodne za izvoz u zemlje EU, treba da imaju i sertifikat GOST-R, te napominje da postoji obavezna i dobrovoljna sertifikacija, kao i deklaracija o usklađenosti i sertifikat o usklađenosti.
Stevanović pojašnjava da je dobijanje sertifikata ili deklaracije o usklađenosti sa zahtjevima standarda GOST-R veoma složen postupak koji počinje dostavljanjem prijave za sertifikaciju, te deklaracije proizvođača da je proizvod kvalitetan i bezbjedan, uz prevod dokumenata koje je izdala treća strana, sertifikata HACCP i ISSO.
Uz to su neophodni specifikacija sa prikazanim sirovinskim sastavom, deklaracija da proizvodi nisu genetski modifikovani, sertifikat nadležne inspekcije, nacrt etikete na ruskom jeziku, uzorke, izvještaj o uzorkovanju i punomoć sertifikacijske kuće u Ruskoj Federaciji koja će obaviti sertifikaciju.
Prema Stevanovićevim riječima, za stvaranje boljih uslova za izvoz u Rusiju potrebno je formiranje komisije prema potpisanom sporazumu između Savjeta ministara BiH i Vlade Ruske Federacije, pri čemu članovi te komisije iz Republike Srpske treba da sarađuju sa postojećim Stalnim tijelom za unapređenje izvoza i zaštitu domaće proizvodnje koje je formirala Vlada Republike Srpske.
“Treba ubrzati aktivnosti na potpisivanju sporazuma o slobodnoj trgovini između BiH i Ruske Federacije, uz prethodno rješavanje problema duga BiH na osnovu isporučenog gasa, što je prema informacijama iz Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa preduslov da počnu pregovori u vezi sporazuma o slobodnoj trgovini”, kaže Stevanović.
Stevanović ukazuje i na potrebu ubrzanja aktivnosti na stvaranju preduslova za izvoz proizvoda životinjskog porijekla.
On smatra da bi trebalo održati konferenciju i pripremiti brošuru o uslovima izvoza u Rusiju, organizovati sastanak zainteresovanih privrednika s predstavnicima trgovinskih lanaca iz Ruske Federacije, kao i posjete sajmovima u Rusiji.
Ukazujući na primjer Koordinacionog centra u Srbiji, Stevanović kaže da je i u Republici Srpskoj ili na nivou BiH potrebno formirati operativno tijelo koje će pomagati privrednicima pri izvozu u Rusku Federaciju, gdje će privrednici moći da dobiju potrebne podatke, uputstva i kontakte.
“Između ovog tijela, odnosno predstavnika nadležnih institucija u Republici Srpskoj i BiH, Ambasade BiH i Predstavništva Republike Srpske u Moskvi treba uspostaviti kvalitetniju saradnju, kao i sa institucijama u Srbiji, naročito sa Koordinacionim centrom”, naglasio je Stevanović.
Sekretar Udruženja poljoprivrede pri Privrednoj komori Republike Srpske Slavko Stevanović u izjavi za Srnu zaključuje da je za održavanje dosadašnjeg nivoa izvoza u Rusiju, a naročito za povećanje izvoza jabuka, krušaka, šljiva i krompira, neophodno obezbijediti dodatne novčane podsticaje u visini carinske zaštite koju izvoznici plaćaju. Srna