BANJALUKA, U Republici Srpskoj (RS) od 12 500 registrovanih malih i srednjih preduzeća samo njih 30 odsto ispunjava uslove za izvoz svojih proizvoda i roba u zemlje EU, procjena je Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća.
Direktor Agencije Nikola Vukmirović rekao je da preduzeća koja ispunjavaju uslove svoje proizvode direktno izvoze u zemlje EU ili preko preduzeća specijalizovanih za tu djelatnost.
“Kako bi mala i srednja preduzeća svoje proizvode mogla izvoziti u zemlje EU, moraju biti registrovana i imati saglasnost ili dozvolu da se mogu baviti izvozom za sebe ili za nekog drugog”, rekao je Vukmirović za sutrašnji broj “Glasa Srpske”.
Prema njegovim riječima, tu saglasnost mogu imati samo preduzeća, a ne preduzetničke radnje, ali ako neko želi i ima mogućnosti da izvozi onda se ne registruje kao radnja nego kao DOO, iako nema veliki broj zaposlenih.
“Formalni uslovi, propisani određenim direktivama EU, a koje mala i srednja preduzeća moraju da ispoštuju da bi mogla da izvoze u zemlje EU, u vezi su sa standardima i kvalitetom samih proizvoda”, naglasio je Vukmirović.
On je objasnio da se radi o standardima za prehrambene proizvode, ISO 9000, ISO 14000, kao i standardima koji se tiču menadžmenta, odnosno profesionalne bezbjednosti i zdravlja osoblja koje je zaposleno u toj firmi.
Govoreći o neformalnim uslovima, Vukmirović je rekao da su to uslovi koje propisuju pojedine zemlje, poput sanitarnih uslova, cijena, servisa i drugih koje mala i srednja preduzeća moraju poštovati.
Prema njegovim riječima, ti uslovi predstavljaju barijere zemljama članicama EU, a i onima koje to nisu.
“Na primjer, mlijeko koje se izvozi u Švajcarsku mora biti proizvedeno na nadmorskoj visini većoj od 1 500 metara, jer je to uslov da bi bio zadovoljen kvalitet i interni standardi te zemlje, a to nije propisano direktivama EU”, naglasio je Vukmirović.
Kada firma izvozi svoje proizvode preko nekog drugog preduzeća specijalizovanog za izvoz, precizirao je Vukmirović, za proizvode, tačnije njihove standarde, kvalitet, cijenu i slično odgovara proizvođač, a ne onaj koji izvozi.