BANJALUKA, Međunarodni monetarni fond (MMF) sugerisao je da bi BiH, s obzirom na visoke stope likvidnosti u sistemu, mogla razmotriti povećanje obavezne rezerve za banke, s ciljem ponovne izgradnje finansijskih rezervi, navedeno je to u preliminarnim zaključcima članova misije MMF-a na kraju zvanične posjete BiH u ovom mjesecu.
Međutim, Centralna banka (CB) BiH i ekonomski analitičari misle da bi takav potez, pored pozitivnih, u ovom trenutku mogao imati i negativne efekte u pogledu smanjenja kreditnog potencijala banaka i pritiska na rast kamatnih stopa. Iz CB BiH su rekli da je Upravni odbor CB BiH na jednoj od prethodnih sjednica razmatrao politiku obavezne rezerve Banke, pri čemu je donesena odluka da se zadrže postojeće stope obavezne rezerve, dok su izvršene korekcije politike naknade u skladu s kretanjem prinosa na novčanom tržištu evrozone.
“I pored potencijalnih pozitivnih prudencijalnih efekata na kumuliranje finansijskih rezervi banaka, procjenjuje se da bi jedan takav potez restriktivne monetarne politike u ovom trenutku mogao imati i negativne efekte u pogledu smanjenja kreditnog potencijala banaka, pritiska na rast kamatnih stopa i slanja signala u javnost da CB BiH vrši pooštravanje, a ne labavljenje monetarne politike u uslovima slabog privrednog rasta i potrebom za stimulisanjem rasta kredita banaka privatnom sektoru”, rekli su iz CB BiH. Oni su dodali da će se pitanje politike obavezne rezerve, na temelju analiza koje se redovno vrše i praćenja kretanja u bankarskom sektoru i makroekonomskom okruženju, nastaviti kontinuirano razmatrati u CB BiH. Podsjetili su da stopa obavezne rezerve, koju primjenjuje CB BiH, iznosi 10 odsto na depozite i pozajmljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća do jedne godine i sedam odsto na depozite i pozajamljena sredstva s ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine.
“Ukupna deponovana sredstva na računima rezervi komercijalnih banaka kod CB BiH zaključno sa 10. majem ove godine iznose 3.710.760.712 maraka, od čega je 1.408.915.424 KM obavezna rezerva, dok 2.301.845.288 KM predstavlja višak iznad obavezne rezerve”, precizirali su iz CB BiH.
Dodali su da se, od ukupnog iznosa sredstava koja se odnose na obaveznu rezervu, 865.255.883 KM odnosi na visinu stope od 10 odsto na depozite i pozajmljena sredstva do godinu dana, dok se ostatak od 543.659.540 KM odnosi na dugoročnu osnovicu.
Naime, u zaključcima članova misije MMF-a, između ostalog, navedeno je da je potrebno i snažnije djelovati u regulisanju pitanja slabijih banaka.
To će, kako kažu, zahtijevati razradu sveobuhvatne strategije koja će se oslanjati na temeljnu dijagnostičku procjenu, uključujući i pouzdan zaštitni mehanizam za postupanje u bilo kakvim sistemskim slučajevima.
Što se tiče nivoa obaveznih rezervi, Milan Radović, direktor Nove banke Banjaluka, rekao je da je to stvar procjene CB BiH i Fiskalnog vijeća BiH.
“Svakako da bi povećanjem obaveznih rezervi bila smanjena količina novca u opticaju, jer novac koji banke izdvajaju za rezerve nije mobilan, ali je garancija stabilnosti bankarskog sistema. Ako je procjena da bi trebalo napraviti veći sigurnosni ‘bafer’, mi nismo protiv toga”, kazao je Radović. Nezavisne novine
