ATINA, Skoro 10 miliona grčkih birača počelo je glasati nakon što su birališta otvorena u sedam sati po lokalnom vremenu. Zadnja četiri objavljena ispitivanja javnosti ne obećavaju pobjedu nikome. Tri ispitivanja daju prednost “da”, jedno “ne”, ali sa prednošću od najviše 1,4 poena.
“Treba li prihvatiti plan sporazuma Evropske komisije, Evropske centralne banke i Međunarodnog monetarnog fonda podnesen na Evro grupi 25. juna?” ,glasi referendumsko pitanje. Prvi rezultati očekuju se već oko 21.00 sat.
Grčki premijer Aleksis Cipras izjavio je nakon što je u glasao na referendumu da “niko ne može zanemariti poruku odlučnosti nekog naroda da uzme sudbinu u svoje ruke”.
Vidno odlučan da ukloni zabrinutost neodlučnih, njih više od 10 odsto, oko toga hoće li zaokružiti “ne”, dok su “da” i “ne” vrlo blizu u ispitivanjima, Cipras je došao u glasačku kancelariju posebno opušten i nasmiješen. Putem su mu brojne osobe vikale “oxi” (ne) kao znak ohrabrenja.
Aleksis je na referndum izaša nešto prije deset sati. Kako javljaju grčki mediji, ukoliko njihova opcija ne pobjedi na referendumu Cipras i njegov ministar finansija Janis Varoufakis odlučili su se povući sa položaja. Ako građani daju povjerenje evropskim institucijama, Varoufakis je rekao da se odmah povlači sa svoje pozicije, ali dodao je da bi ipak sarađivao sa onima koji ga naslijede.
“Pravda je na našoj strani. Moramo uspjeti“, rekao je Cipras.
“Ovo je dugo, zbunjujuće i komplikovano”, glavni je komentar britanskog BBC-a o referendumskom pitanju u Grčkoj. Britanci naglašavaju kako su mnogi evropski političari bili snažno protiv referenduma.
“Bila je to nagla odluka i to o pitanju koje uopštee nije na pregovaračkom stolu”, podsjeća BBC.
Do referenduma dolazi nakon pet mjeseci na kraju neuspješnih pregovora između grčke vlade, koju je krajem januara formirala radikalna ljevica Sirize Aleksisa Ciprasa, i povjerioca EU, MMF i ECB. Oni su Grčkoj od 2010. godine odobrili 240 milijarda evra pomoći ili obećanja o zajmu ali ništa nisu isplatili unazad skoro godinu dana jer vlada odbija zauzvrat pristati na reforme koje smatra socijalno prezahtjevim.
Nakon bezbroj neuspjeha u pregovorima, Cipras je usred noći 27. juna najavio referendum koji danas postavlja pitanje tim nerazumljivije što Grčka više nije pod nikakvim programom pomoći od 30. juna naveče.
“Treba li prihvatiti plan sporazuma Evropske komisije, Evropske centralne banke i Međunarodnog monetarnog fonda podnesen na Evrogrupi 25. juna?” Birači su mogli konsultovati taj finansijski plan, vrlo složen, samo na internet stranicama.
Čini se da se Ciprasova vlada u početku nadala da će zahvaljujući “ne” koji bi najmanje polovicu Grka svrstao iza nje, moći jednostavno snažnije nastupiti na pregovorima. Međutim povjerioci su se odlučili za dramatizovanjžnje rasprave.
Neki se bez sumnje nadaju, kao što je priznao predsjednik Evropskog parlamenta Martin Schulz, da će konsultacije pružiti priliku da se okonča s “erom Sirize” i opasnošću od zaraze protestovanja na druge zemlje u EU.
Kako bi naveli na “da”, predstavljaju “ne” kao ekvivalent izlazu Grčke iz evra kojem je privrženo 74 odsto Grka, po ispitivanju objavljenom u petak, nasuprot 15 odsto njih koji bi se rado vratili na drahmu. Index.hr
