BANJALUKA, U BiH prema procjenama bez prijave radi od 250 do 300 hiljada radnika, od čega jedna trećina za minimalac, na čijim porezima i doprinosima poslodavci za jedan mjesec uštede oko 23 miliona KM. U Republici Srpskoj “na crno” radi oko 80. 000 radnika.
Od 250 do 300 hiljada radnika u BiH hljeb zarađuje radeći “na crno”, sretni što im se uopšte pružila prilika da nešto zarade i tako prehrane svoje porodice. S druge strane, direktna šteta ove pojave je što im se gubi staž i ne mogu da se liječe. A štete trpi i država.
“Ako uvidite samo da tih 250.000 ljudi prima 390 KM platu, a to je negdje 97 miliona na godišnjem nivou, za 12 mjeseci se gubi oko 230 miliona kroz poreze i doprinose”, objašnjava Miladin Jovićić sa Fakulteta poslovne ekonomije.
U Savezu sindikata Republike Srpske ističu da je rad “na crno” najviše zastupljen u oblasti sezonskog i terenskog rada.
“Bez ugovora najčešće rade u sektoru građevinarstva, trgovine, ugostiteljstva, poljoprivrede, drvnoj industriji i uslužnom sektoru s tim da ne treba zaboraviti činjenicu da ipak u svakoj djelatnosti postoji”, kaže stručni saradnik za ekonomska pitanja u Savezu sindikata Republike Srpske Božana Radošević.
Iz Unije udruženja poslodavaca poručuju da nikada neće podržati rad “na crno”, ali istovremeno da procjene o broju neprijavljenih radnika nisu realne.
“Mislim da su procjene od 80.000 paušalne i da nisu tačne. Ne mogu prosto da vjerujem, a ako ima, onda se postavlja potanje šta rade oni koji treba to da kontrolišu”, ističe Dragutin Škrebić iz Unije udruženja poslodavaca Republike Srpske.
A oni koji kontrolišu ističu da od osnivanja Inspektorata Republike Srpske predano rade na suzbijanju rada “na crno”. 31 republički inspektor rada godišnje izvrši oko 7.000 kontrola, kaže portparol Inspektorata Dušanka Makivić.
U prošloj godini kontrolisano je 12 i po hiljada radnika, od čega 803 nisu imala zaključen ugovor o radu, dok je u prvom kvartalu ove godine od 4.000 kontrolisanih radnika neprijavljeno bilo njih 162. BN
