BEOGRAD, Iz Srbije se, kroz nelegalne finansijske tokove, godišnje iznese u prosjeku gotovo pet milijardi dolara, što je polovina srpskog budžeta.
Prema podacima američke organizacije “Global fajnenšl integriti”, Srbija se, od 144 zemlje, kotira na visokoj 19. poziciji po količini odliva para, u šta je, osim nezakonito zarađenog novca, uključena i utaja poreza i korupcija.
Iako je prosjek za prethodnu deceniju oko 4,9 milijardi dolara godišnje, kriza je učinila svoje, pa se, od 2008. godine, kada je zabilježeno iznetih minimalnih 212 miliona dolara, i ova suma smanjuje. Tako je u 2010. i 2011. godini iz Srbije iznijeto “samo” 2,7 odnosno 2,5 milijardi dolara. O kolikoj sumi je riječ, najlakše je uporediti sa srpskom državnom kasom, koja na strani prihoda predviđa 930 milijardi dinara godišnje, što je u dolarima 10 milijardi.
– Kada se govori o ovakvoj vrsti podataka, uvijek se postavlja pitanje metodologije koja je dovela do računice da se u prosjeku iz države iznese toliko novca – kaže za “Novosti” Vladimir Drašković, finansijski analitičar. – U svakom slučaju, ljudima treba dati motiv da rade legalno. To je osnovni uslov da bi se u nekoj državi smanjili nelegalni tokovi novca i izbjegavanje plaćanja poreza, na primjer. Onog trenutka kada se smanji isplativost rada u sivoj zoni, smanjiće se i količina novca koja se obrće van legalnih tokova.
Drašković, inače član Upravnog odbora Udruženja finansijskih analitičara Srbije, ukazuje na još jedan važan motiv.
– Riječ je o efektu pravednosti – kaže Drašković. – Kada ljudi vide da se i ostali odgovorno ponašaju i svi uredno plaćaju dažbine državi, da nema lelojalne konkurencije iz sive zone, i oni će plaćati svoje obaveze.
Iz Srbije je, od 2002. do kraja 2011. godine, prema podacima ove američke organizacije, iznijeto ukupno 49,4 milijarde dolara. Najveći iznos zabilježen je u 2004, ukupno 9,8 milijardi dolara. Ovu listu, ipak, predvodi Kina sa prosječnim iznosom od 107 milijardi godišnje, odnosno čak 1.075 milijardi dolara ukupnog iznijetog novca tokom 10 godina.
Kada je riječ o zvaničnom odlivu novca iz Srbije, prema podacima Narodne banke Srbije, za prva četiri mjeseca sa bankarskih računa u Srbiji u inostranstvo je otišlo ukupno 69,8 miliona evra. Dvije trećine ovog iznosa iznijele su firme čiji su osnivači stranci. U istom periodu, zabijležen je priliv u Srbiju 267 miliona evra, koje su unijeli uglavnom strani državljani i firme.
Tajni tokovi
Nelegalni finansijski tokovi, po definiciji ove američke organizacije, podrazumijevaju tajni prenos novca ili kapitala iz jedne zemlje u drugu, bez obzira na to da li je riječ o nezakonito zarađenim parama, pranju para, izbjegavanju plaćanja carina, utaji PDV-a, poreza na dobit ili o iznošenju novca preko granice bukvalno u koferu kako bi se deponovao u nekoj stranoj banci. Novosti
