BANJALUKA, U Republici Srpskoj do sada su osnovane tri štedno-kreditne organizacije, a na putu je formiranje i četvrte, kaže direktor Jedinice za koordinaciju poljoprivrednih projekata pri Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS, Željko Vaško.
Prva organizacija osnovana je u Srpcu, pod nazivom “Gradina”, nakon nje “Agroinvest” u Derventi i “Hercegovina” u Berkovićima, a u planu je osnivanje organizacije u Čelincu.
On ističe da je štedno-kreditna organizacija treća finansijska organizacija na tržištu, pored banaka i mikrokreditnih organizacija.
– To je organizacija dobrovoljno udruženih članova, koji su povezani zajedničkim osnovom udruživanja i koji se učlanjuju radi ostvarivanja štednje i prava na dobijanje kredita iz zajedničkog štednog fonda – kaže Vaško te dodaje da su sve organizacije do sada podijelile ukupan iznos prikupljenih sredstava svojim članovima, što govori o opravdanosti ovakvog udruživanja.
Iako se radi o skromnom budžetu, ljudi sredstva uzimaju i odgovorno vraćaju. Kako bi povećali njihov portfolio, svakoj od njih Ministarstvo će ponuditi po 100.000 maraka kredita.
Razlozi zbog kojih članovi organizacija uzimaju ova sredstva, kaže Vaško, jesu povoljniji uslovi nego kod banaka. Tako je, na primjer, kamata osam odsto, koja će biti i manja, kada budu raspolagale većim sredstvima.
– Ove organizacije uzimaju samo mjenicu od svog dužnika, za razliku od banke koja traži mnogo papira i najmanje dva žiranta. Ljudi su prepoznali da na ovaj način sebi mogu da obezbijede neka sredstva, umjesto da ih neko iskorištava i zarađuje na njima – kaže Vaško, koji podsjeća da se i dalje radi na formiranju Saveza ovih organizacija na nivou RS.
Ljiljana Đurđević, direktor prve ovakve organizacije u Srpcu, kaže da je “Gradinu” osnovalo 30 poljoprivrednika i privrednika srbačke opštine, čiji je zajednički cilj prikupljanje malih štednih uloga, u skladu s mogućnostima pojedinaca.
– Da bi fizičko lice moglo da aplicira za kredit u štedno-kreditnoj organizaciji, neophodno je da postane njen član, o čemu odlučuje skupština organizacije, kao najviši organ upravljanja, kao i da unese novčani ulog u vrijednosti najmanje 200 maraka – kaže Đurđevićeva.
Osnivački kapital 60.000 maraka
Prema Zakonu o štedno-kreditnim organizacijama, koji je donesen u septembru 2006. godine u RS, ovakva organizacija mora imati najmanje 30 osnivača, fizičkih lica, i 60.000 maraka osnivačkog kapitala, a nadgleda ih Agencija za bankarstvo RS. Formiranje ovih organizacija jedna je od komponenata IFAD projekta “Razvoj stočarstva i ruralnog finansiranja”. Fokus