SRBAC – Vlasnici kompanije „Sistem Ecologica“ iz Srpca, a o kojima je portal CAPITAL opširno pisao od 2019. godine zbog sumnji u malverzacije sa biodizelom, suočavaju se sa optužbama za prevaru u Belgiji po istom osnovu.
Prema pisanju Centra za istraživačko novinarstvo (CIN) oni su hiljade tona lažnog biogoriva prodavali kompanijama u ovoj zemlji čiji su vlasnici takođe predmet istraga zbog brojnih malverzacija, od kojih su neki i osuđeni.
CIN piše da je „Sistem Ecologica“ prodavala jeftino američko biogorivo od soje, koje je lažno deklarisano kao skupo gorivo od upotrijebljenog ulja za kuhanje, a sve kako bi se izbjegle antidampinške carine za koje je trebalo platiti milione evra.
Navode da su svi učesnici u ovom biznisu veoma brzo postali milioneri, te da je bioizel u nekoliko godina preplavio tržište Evropske unije.
Podsjećamo, CAPITAL je zadnjeg dana 2019. godine otkrio da inspektori Evropske unije ispituju milionsku prevaru sa biodizelom iz Srpca.
Takođe, kako smo pisali, američki bioditel pod zastavom BiH prodavan po Evropskoj uniji kao domaći proizvod gdje je izbjegnuto plaćanje milionskih dažbina, a do detalja smo otkrili i kako su domaći kontrolni organi otkrili prevaru.
Inače, nakon našeg pisanja, fabrika je prestala sa radom, a kasnije je od Uprave za indirektno oporezivanje BiH prijavljena Tužilaštvu BiH zbog utaje poreza i carinske prevare.
U CIN-ovom tekstu „Prevare sa biogorivima potkopavaju vodeću politiku Evropske unije“ se navodi da apetit Evropske unije za biogorivima raste od 2009. godine kada je Brisel odredio da do kraja ove decenije 10 odsto goriva za prevoz u Uniji mora dolaziti iz obnovljivih izvora.
Potražnja je značajno rasla od 2018. kada je Unija taj cilj povećala na 14% do 2030. godine.
Propisi, takođe zahtijevaju od dobavljača da pokažu da biogoriva koja miješaju sa gasom i dizelom ne uzrokuju štetu okolini.
Tradicionalna biogoriva proizvedena od soje i palminog ulja podstiču krčenje šuma u Latinskoj Americi i Aziji pa energetske kompanije traže održivije alternative.
Biogoriva proizvedena od upotrijebljenog ulja za kuhanje posebno su atraktivna jer se kao otpad pretvoren u gorivo računaju dvostruko u smislu ostvarenja cilja EU-a od 14 odsto.
Carinske vlasti u Belgiji ističu da su kompanije u EU-u često žrtve kriminalaca koji prodaju lažna biogoriva, nazivajući ih „biodizel mafijom“.
„Prevara sa biodizelom je gotovo uvijek organizovana na međunarodnom nivou i uključuje nekoliko država članica, ali i trećih zemalja. Nažalost, kao uvoznici, bez obzira jesu li znali za prevaru ili ne, solidarno su odgovorni za utajene carinske dažbine“, kazali su oni.
CIN podsjeća i da je rafineriju u Srpcu otvorio sadašnji predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik.
Bilo je to u septembru 2008. godine, a fabrika „Sistem Ecologica“ je obećala da će biti prva u zemlji koja će proizvoditi napredna biogoriva iz otpadnog ulja.
Vlasnici kompanije su obećali da će postrojenje dnevno proizvoditi 100 tona biogoriva koje je Dodikova vlada planirala koristiti za pogon novih ekološko prihvatljivih autobusa.
Međutim, očigledno je da su otišli u suprotnom smjeru.
CIN/CAPITAL
