LISABON, Ovog ponedjeljka njemačka kancelarka stiže u posjet Portugalu. Baš kao i u Grčkoj, na taj dan su sazvani brojni protesti- čak ne toliko protiv Angele Merkel, koliko protiv “sluganstva” vlastitih političara.
Trg Rosario u centru Lisabona je od davnina bilo mjesto gdje su se okupljali građani kako bi donosili važne odluke. Ali baš kao što su se u srednjem vijeku tamo pogubljivali nevjernici, već više od godinu dana su trg okupirali pripadnici pokreta Intnogdignados (Razjareni).
Sad je izvješena velika crna zastava preko skulpture kralja, a prosvjednici su pozvali sve građane Portugala da njemačku kancelarku dočekaju sa crnim zastavama – preko spomenika, na balkonima i preko fasada.
Učesnici protesta žele da Portugal dočeka Angelu Merkel u žalbenoj crnini: “Merkel je simbol za sve političke greške koje su počinjene u našoj zemlji”, objašnjava jedan od učesnika, João Camargo koji je studirao ekonomiju na London School of Economics.
“Naravno da su dugovi velik problem za Portugal i mnoge zemlje Evrope. Ali politika Angele Merkel nije samo opasnost za Portugal, Španiju ili Grčku, nego za čitavu Evropu.”
Njemačka kancelarka zapravo prvi put stiže u Portugal od početka dužničke krize. Predviđeno je da stigne sa predstavnicima čak stotinjak njemačkih kompanija, a osim političkog vrha je predviđen susret i sa portugalskim privrednicima. Time se želi pokazati kako Njemačka nije samo tu da zamjera Portugalu zbog njegovih dugova, nego da je spremna i ciljanom privrednoj saradnjom pomoći toj zemlji da izađe iz nevolja.
Portugalci su najviše bijesni na vlastitu, konzervativnu vladu Passosa Coelha. On je postavio budžet za slijedeću godinu koji sadrži upravo drakonske mjere štednje protiv kakvih su bili i gotovo svi ekonomski stručnjaci u zemlji. Tako i ekonomist Pedro Lains iz lisabonskog Instituta za socijalna istraživanja smatra kako će tek te mjere štednje Portugal spustiti na nivo Grčke.
“Nije glavno pitanje, da li trebamo ili ne trebamo štedjeti, nego koliko moramo štedjeti. Ali taj eksecivan kurs štednje će imati teške posljedice za Evropu: privreda u slabim zemljama će biti sve nestabilnija i osjetljivija i imaće velikih problema ostati u zajedničkoj, evropskoj privrednoj zoni. Osim toga su tu i katastrofalne političke posljedice jer se u zemlji sve više osjeća raspoloženje protiv Evropske unije.”
Portugal se proteklih mjeseci stalno isticao kao uzoran đak i primjer kako oštre mjere štednje donose rezultate. Ali to je samo privid: zbog teške privredne krize su ozbiljno pali i prihodi od poreza, a sve veća nezaposlenost dodatno opterećuje socijalnu zaštitu za građane.
Istovremeno, reforme posustaju i promjene u javnoj upravi su praktično stale. “Trojka” od Evropske unije, MMF-a i Evropske centralne banke je vladi u Lisabonu dala još jednu godinu kako bi tek u 2014. spustila državni deficit ispod granice od tri odsto. Ali sve su glasniji zahtjevi da vlada u Portugalu mora još jednom pregovarati o uvjetima finansijske pomoći i da su i ovolike kamate na 78 milijardi evra pomoći, previše za Portugal.
Pored svega, mnogim Portugalcima smeta tijesan, gotovo podanički odnos kojeg vlada Portugala ima prema Angeli Merkel i Berlinu. Tako u moru plakata učesnika protesta stoji i natpis: “Prestanite krasti radnicima i državi” – pisan na njemačkom!
Natpis drži Sofia Lima, 32-godišnja liječnica koja objašnjava: “Ako naša vlada ne sluša nas, zato jer govorimo portugalski, možda je bolje koristiti jezik koji uvelike odlučuje o politici moje zemlje.” Deutsche Welle
