BANJALUKA, Poreska uprava Republike Srpske u ovoj godini nastavila je trend rasta naplate prihoda, te se posebna pažnja posvećuje naplati doprinosa, po osnovu kojih je u prva četiri mjeseca naplaćeno 451,3 miliona KM.
Naplaćen je 31 milion KM više nego u istom periodu 2016. godine, što je rezultat automatizacije naplate javnih prihoda u Poreskoj upravi, kao i stalnih aktivnosti ove institucije na kontroli i naplati doprinosa.
Iz Poreske uprave podsjećaju da je Zakonom o poreskom postupku definisano da Poreska uprava vodi Jedinstveni sistem registracije, kontrole i naplate doprinosa posredstvom kojeg vrši registraciju, kontrolu i naplatu doprinosa i prikupljanje podataka od obveznika uplate doprinosa i osiguranika.
Tim zakonom je propisano i da Poreska uprava izdaje obveznicima doprinosa godišnje uvjerenje iz Jedinstvenog sistema, koje sadrži podatke o stažu osiguranja, iznosu uplaćenih, odnosno neuplaćenih doprinosa i iznosu primanja po zahtjevu obveznika doprinosa.
Zakonom je propisano da su uplatioci doprinosa dužni da Poreskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca za prethodni mjesec dostave mjesečnu prijavu doprinosa za ukupnu mjesečnu obavezu za svakog obveznika doprinosa, te da je uplatilac doprinosa dužan da za obveznike doprinosa uplati doprinose prilikom svake isplate na osnovicu utvrđenu zakonom, odnosno najkasnije dva mjeseca od isteka mjeseca za koji se doprinosi obračunavaju.
Istekom ovih rokova Poreska uprava preduzima mjere redovne i prinudne naplate, odnosno šalje opomene za plaćanje ili preduzima mjere prindune naplate.
Automatizacijom ovih postupaka u prva tri mjeseca ove godine značajno je povećan broj izdatih opomena za plaćanje prijavljenih a neplaćenih obaveza, odnosno 295 odsto više idzatih opomena u odnosu na isti period lani, te pokrenutih postupaka prinudne naplate /9.803 postupka više/, a što je rezultiralo većom naplatom doprinosa.
Iz Poreske uprave napominju da u Srpskoj ne postoji zakonsko rješenje koje bi onemogućilo poslodavce da isplate plate, a ne uplate doprinose, kao što je to regulisano u nekim zemljama okruženja, poput Makedonije i Hrvatske.
U Makedoniji se plate i doprinosi isplaćuju preko samo jednog obrasca koji izdaje Poreska uprava, tako da sav novac u roku od nekoliko minuta prelazi preko računa Poreske uprave koja zadržava svoj dio, dok ostatak ide na račun zaposlenih.
S druge strane, u Hrvatskoj je zakonski regulisana obaveza poslodavca koji mora da dostavi dokaz banci da je uplatio doprinose, jer bez toga nema nikakvih isplata, pa ni plata.
Kada je riječ o kontroli isplate plata, Zakonom o radu propisano je da radnik ostvaruje pravo na platu u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu, te da nadzor nad poštovanjem ovog zakona, drugih propisa o radnim odnosima, kolektivnih ugovora i pravilnika o radu, kojima se uređuju prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih vrši Republička uprava za inspekcijske poslove, posredstvom nadležnih republičkih inspektora i inspektora u jedinicama lokalne samouprave.
S tim u vezi, ispektori Poreske uprave, u postupku vršenja kontrole zakonitosti i pravilnosti prijavljivanja i plaćanja poreskih obaveza, nisu ovlašteni da poslodavcima, odnosno uplatiocima doprinosa, nalažu isplatu plate radniku, što je nadležnost i pravo inspekcija rada.
Iz Poreske uprave smatraju da da je rješavanje pitanja dugovanja za doprinose pitanje koje zahtjeva preduzimanje niza mjera, ne samo iz nadležnosti Poreske uprave, već prije svega promjenu šireg privrednog ambijenta. Srna
