VAŠINGTON, Ministar finansija SAD Henri Polson i šef Uprave federalnih rezervi (Fed) Ben Bernanki zatražili su u utorak od članova američkog Kongresa da hitno usvoje vladin program za rješenje oštre finansijske krize u zemlji, ocijenivši da će u suprotnom doći do daljeg pogoršanja ekonomske situacije.
Polson i Bernanki su, sudeći prema jučerašnjim izveštajima svjetskih novinskih agencija iz Vašingtona, gotovo ultimativno insistirali na neodložnom usvajanju paketa antikriznih mjera, u okviru kojih je predviđeno da vlada otkupi akcije posrnulih domaćih banaka i drugih finansijskih organizacija na rok od dvije godine i za ukupnu sumu od 700 milijardi dolara.
“Finansijska tržišta se nalaze u veoma lošem stanju, a u uslovima ne postojanja plana izlaska iz tekuće krize situacija će se dodatno pogoršati”, upozorio je Bernanki.
“Ja smatram da naše kreditno tržište sada ne funkcioniše i da ćemo gubiti radna mjesta, imati rast kamata, dok će se kuće i stanovi prodavati na licitaciji, zbog nemogućnosti njihovih vlasnika da plate prispjele rate za ranije uzete hipotekarne kredite”, opisao je sadašnje ekonomske prilike u SAD Bernanki.
On je, takođe, ukazao da u sadašnjoj lošoj ekonomskoj klimi u SAD treba računati na pad bruto domaćeg proizvoda (BDP), što vašingtonska administracija pokušava da izbjegne po svaku cijenu.
SAD su u drugom kvartalu ostvarile iznenađujuće visok rast BDP -a iznad tri odsto, dok je u prva tri ovogodišnja mjeseca privredna ekspanzija bila niža – 1,9odsto.
Koliko je opšta ekonomska klima u SAD sada nepovoljna dovoljno pokazuje i reakcija Polsona koji je na primedbu nekih kongresmena da će realizacija vladinog plana skupo koštati američke poreske obveznike uzviknuo: “Evo šta ću vam ja reći: oni (poreski obveznici) su već u velikim problemima”.
Pres služba Bijele kuće je kao potvrdu tačnosti navedene Polsonove trvrdnje saopštila da su male i srednje kompanije u SAD ove godine pretrpjele velike gubitke zbog kreditne krize.
Potpredsjednik SAD Dik Čejni je u utorak, takođe, ubjeđivao članove Kongresa da što pre prihvate vladin plan, a u istom pravcu je djelovao i direktor administrativno – budžetskog komiteta Bijele kuće Džim Nasl, prenosi agencija Blumberg.
Predsjednik SAD Džordž Buš je juče sa tribine Generalne skupštine UN u Njujorku poručio da je uvjeren u pozitivan ishod glasanja u Kongresu u vezi “moćnog plana za rješavanje ozbiljnih (ekonomskih) problema.”
Reakcija članova američkog Senata i Predstavničkog doma, koji čine Kongres SAD je, međutim, pomalo kontraverzna, iako većina priznaje da je borba protiv krize važan zadatak i da na stolu nema boljeg plana od onog koji je krajem prošle sedmice izložilo Polsonovo ministarstvo finansija.
Uprkos takvoj načelnoj saglasnosti pada u oči da je, naprimjer, predstavnik opozicione Demokratske stranke u američkom Senatu Kristofer Dod u utorak izjavio, saslušavši izlaganja Bernankija i Polsona, da su njihovi predlozi “neprihvatljivi”.
Senator Čarls Šumer, takođe iz Demokratske stranke, koji predsjedava zajedničkom kongresnom Ekonomskom komitetu, ocijenio je da bi početni vladin fond za pomoć ugroženim kompanijama trebalo da bude “težak” svega 150 milijardi dolara, što je višestruko manje od predložene sume.
Polson je, doduše, potvrdio da bi realizacija vladinog programa počela da se ostvaruje kroz otkup manje količine akcija posrnulih firmi i sa skromnijim novčanim sumama, ali principijelno nije odstao od incijalnog vladinog prijedloga.
Još neprijatniji za administraciju je i stav republikanskog kongresmena Darela Isa koji je nakon razgovora sa Čejnijem i Naslom poručio da se “kategorički protivi” njihovim predlozima za rješenje tekuće finansijske krize.
Vodeći članovi američke vlade, a takođe i Buš lično, ipak učestano stavljaju da znanja da vjeruju u “pozitivan ishod” izjašnjavanja Kongresa koji bi o navedenom programu trebalo da se izjasni do kraja ove sedmice.
Ukoliko bi, međutim, Kongres odbio da prihvati vladin program za saniranje štete od kreditne krize, stanje na američkim i svjetskim finansijskim tržištima bi se, sigurao, naglo pogoršalo, zaključuju analitičari, a prenose svjetske novinske agencije.
Cijene akcija na Vol stritu su u petak, odmah nakon objelodanjivanja vladinog plana finansijske konsolidacije, naglo uvećane, ali su od početka ove sedmice ponovo u padu, jer investitori izražavaju sve veću bojazan zbog mogućnosti da se primjena navedenog programa američke vlade odloži, ili primjeni samo djelimično.
Istovremeno je objavljeno da je američki Federalni istražni biro (FBI) počeo istragu nad hipotekarnim institucijama “Fani Mej” i “Fredi Mek”, investicionom bankom “Liman Braders” i najvećom osiguravajućom kućom na svijetu AIG i njihovim menadžerima zbog sumnje da su izvršili hipotekarne i razne druge prevare, objavila je televizija Si-En-En (CNN).
“Ef-bi-aj” (FBI), prema izveštaju te američke televizijske kuće, detalje ove akcije nije objelodanio, već samo da je to sastavni dio mnogo šire istrage koja je u toku.
Predstavnik FBI-ja je agenciji Rojters potvrdio da sada vode istragu u 26 slučajeva mogućih prevara kompanija povezanih sa krizom na američkom hipotekarnom tržištu, čije su posljedice pogodile čitav finansijski svijet.
Šef FBI-ja Robert Miler je prošle sedmice u Kongresu rekao da namjerava da zbog hipotekarnih prevara goni i glavne šefove tih najvećih finansijskih institucija.