BERLIN, Da li će zvanični Berlin dozvoliti da kineske kompanije redom kupuju velike njemačke firme? I šta se protiv toga uopšte može? To se pita njemačka štampa pred susret vlada dvije zemlje u Pekingu.
Kancelarka Angela Merkel itekako ima šta da popriča sa svojim kineskim kolegom Li Kećangom. U nedjelju njemačka delegacija počinje posjetu Pekingu, najpre će biti prigodne atmosfere jer će Merkelova dobiti počasni doktorat pekinškog Univerziteta Nanđing. Onda slijede četvrte po redu međuvladine konsultacije dvije najjače izvozne sile svijeta.
Tu bi Merkelova mogla da progovori o slobodi medija ili činjenici da je komunistička vlast nedavno zakonom proglasila 7.000 stranih nevladinih organizacija u Kini predmetom prismotre službe za nacionalnu bezbjednost. Ali pitanje je koliko će Merkelova smjeti da nervira domaćine ovim osjetljivim pitanjima.
Jer, prije svega se radi o ekonomiji. Njemački privrednici žale se na brojne prepreke koje imaju prilikom poslovanja u Kini. S druge strane, kineske firme su posljednjih mjeseci krenule u šoping u Evropu. Posljednji slučaj koji dijeli njemačku javnost i stručnjake jeste namjera kineskog proizvođača kućnih aparata „Midee“ da za 4,5 milijarde evra kupi njemačku firmu za proizvodnju robota „Kuka“. Ta firma je svijetli primjer njemačke robotike i zapošljava 12.300 radnika.
Vicekancelar i ministar privrede Zigmar Gabrijel već se izjasnio protiv prodaje jer se plaši da će kineska industrija odnijeti njemačko znanje, patente i ideje u svoju zemlju.
Jedan insajder iz automobilske industrije rekao je za Handelsblat da svi njemački proizvođači vozila koriste tehniku „Kuke“, i da bi Kinezi kupovinom te firme saznali sve o procesu proizvodnje u njemačkim fabrikama automobila.
Tabloid Bild piše da je kancelarka Merkel – koja se do sada nije izjašnjavala o „Kuki“ – u velikoj dilemi:
„Izvozni div Njemačka sam najviše profitira od otvorenih tržišta. Do sada je 8.200 njemačkih preduzetnika investiralo u Kini – doduše, često uz nametnuto partnerstvo sa tamošnjim firmama. Nasuprot tome, tek je 1.300 kineskih investitora došlo u Njemačku, gdje su kupili između ostalog proizvođača specijalnih mašina Kraus Mafaj (925 miliona), proizvođača pumpi za beton Pucmajster (525 miliona) ili Kikert, najvećeg svjetskog proizvođača brava za automobile.“
List dodaje da je dilema pri prodaji njemačkih firmi tim veća jer su Kinezi „svjetski prvaci piraterije“.
„Oni prepišu od konkurencije sve što im nedostaje ili im se dopada. Prema izvještaju carine, skoro 54 odsto falširanih proizvoda koji su prošle godine zapljenjeni u Njemačkoj došli su iz Kine. Čak i novi Mercedes CLA mogao se dobiti u Pekingu i prije nego što je zvanično počela prodaja – do detalja ga je iskopirala Gvangžu automobilska grupa, šesti najveći proizvođač u Kini” .
List Rajniše post (Diseldorf) piše da je kineska privreda posrnula, da joj predstoje velike strukturne promjene za koje su potrebni partneri.
„Zato kancelarka Angela Merkel tokom posjete Kini ima veliku šansu da zastupa privredne interese svoje zemlje samouvjerenije i ofanzivnije nego ikad. Nedopustivo je da njemački i evropski preduzetnici u Kini i dalje mogu da kupe samo 50 odsto akcija neke firme, dok kineski investitori u Njemačkoj mogu da posegnu i za strateški važnim firmama poput proizvođača robota Kuke. Ovdje Merkelova mora da insistira na jednakim uslovima za investicije. U suprotnom, Kuka ne smije pasti u kineske ruke.“
Drugačije stvari tumači kelnski Štat-ancajger koji hvali što se Merkelova, za razliku od svog vicekancelara, do sada uzdržavala od komentara po pitanju kupovine vodećeg njemačkog proizvođača robota.
„Pretjesna saradnja s Kinom nije baš popularna u stanovništvu. S druge strane, da se isprječila prodaji Kuke, Merkelova bi gurnula prst u oko domaćinu Li Kećangu. Uz to je Njemačka sama jedan od najvećih svjetskih investitora i upućena na otvorena tržišta – i u Kini.“
Ima i nešto što Peking hoće od Berlina i što je komunističkim vođama hitno potrebno – da Njemačka u Briselu podrži svrstavanje Kine u „tržišne privrede“. Jer, ukoliko neka zemlja nije shvaćena kao tržišna ekonomija, onda države EU imaju pravo da se od njenih proizvoda „brane“ zaštitnim carinama, zbog čega brojni kineski proizvodi nisu konkurentni. Na tu kartu ide list Badiše nojeste nahrihten:
„U jednoj funkcionalnoj tržišnoj privredi poput njemačke, ne može vlada da uvede nekakav lex Kuka i tako jednostavno zabrani investiciju. Ali može da traži jednake uslove. Sve dok Kina nema status tržišne privrede, Evropa će moći da se brani od uvoza jeftinih proizvoda zaštitnim carinama. To je, ako hoćete, jedan vid protekcionizma koji, za razliku od Kine, nije državno nametnut nego je rođen iz nužde.“
U listu Noje osnabriker cajtung nisu optimisti, iako pišu da je do sada kabinet Merkelove spretno koračao po žici između zahtjeva za političkim slobodama u Kini i potrebom da sa ovakvom Kinom privredno sarađuje.
„Harmoničnim vremenima prijeti kraj. Razlozi su prije svega u Kini: njena privreda manje raste, a vlastodršci u Pekingu se ničega tako ne plaše kao nezadovoljnih masa. Utoliko se jače obračunavaju s kritičkim glasovima u zemlji. Utoliko više pri privrednoj saradnji paze da Kina izvuče veću korist. To njemački preduzetnici dobro osjećaju.“ B92
