BANJALUKA, Mnogo je problema sa kojima se suočavaju radnici u Republici Srpskoj, kao što su niska primanja, nedozvoljavanje sindikalnog organizovanja ili nepoštovanje kolektivnih ugovora, ali ima i pozitivnih primjera – istaknuto je danas na posebnoj sjednici Predsjedništva Saveza sindikata Republike Srpske koja je posvećena Međunarodnom prazniku rada.
Generalni sekretar Saveza sindikata Velka Odžaković kao pozitivnu stvar je navela postojanje potpuno zaokruženog radnog i socijalnog zakonodavstva, te dodala da se problem javlja u primjeni zakona.
“Tražimo veću kontrolu, veću odgovornost kontrolnih organa i dosljednu primjenu zakona. U ovoj godini nema potrebe za donošenjem novih zakona, za novim usklađivanjima sa međunarodnim propisima izuzev izmjene i dopune zakona koji će pojačati odgovornost onih koji ne primjenjuju zakon”, istakla je Odžaković.
Predsjednik Sindikata metalske industrije i rudarstva Tane Peulić rekao je da se radnici u ovoj grani privrede, njih 14 300, suočavaju sa padom plata zabilježenim u prvom kvartalu ove godine.
On je dodao da je 1. januara ove godine u rudnicima i kamenolomima neto plata iznosila 1050 maraka, a da sada iznosi 980 maraka, dok je u prerađivačkoj industriji iznosila 575 KM, a sada 570 KM.
“Ima preduzeća koja ne dozvoljavaju formiranje sindikata, ali ima i pozitivnih primjera i preduzeća koja poštuju kolektivne ugovore i socijalni dijalog, radno vrijeme i plate”, rekao je Peulić.
Predsjednik Sindikata zdravstva i socijalne zaštite Milenko Granulić naglasio je da u zdravstvu Srpske postoje veliki problemi kršenja zakona, neprimjenjivanja posebnih opštih kolektivnih i pojedinačnih ugovora, niskih plata i odliva stručnog kadra van Republike.
“Veliki problem su neuplaćeni doprinosi za radnike zaposlenih u zdravstvu Srpske. Podatak sarajevsko-romanijske regije pokazuje da za protekli period ima više od 12 miliona maraka neuplaćenih doprinosa od strane zdravstvenih ustanova”, naveo je Granulić i dodao da od resornog ministarstva očekuju do 10. maja dostavi plan mjera izlaska iz krize ovog sektora.
Prema njegovim riječima, primanje medicinske sestre iznosi 370 KM, ljekara porodične medicine ispod hiljadu maraka, dok specijaliste oko 1 400 KM.
Predsjednik Sindikata šumarstva, prerade drveta i papira Vlado Pavlović rekao je da ovaj sindikat broji oko 12 000 članova koji se poslednjih godinu i po dana suočavaju sa padom standarda, pogotovo radnika u šumarstvu.
On je dodao da je prošle godine prosječna plata radnika u ovom sektoru iznosila 630 maraka, te da su najveći problemi u drvoprerađivačkom sektoru sindikalno organizovanje.
“Što se tiče našeg djelovanja, mi primjenjujemo one mjere kojima možemo najprije doći do cilja, a to su pregovori, Agencija za mirno rješavanje spora, inspekcija i na kraju štrajkovi. Trenutno su najavljeni štrajkovi u šumskim upravama u Driniću i Istočnom Drvaru, koji će se desiti početkom maja”, naveo je Pavlović.
Predsjednik Sindikata uprave Tomislav Vrhovac naveo je da je u upravi Republike Srpske zaposleno oko 3 800 radnika, u lokalnoj zajednici oko 5 150 i u vanbudžetskim, odnosno javnim fondovima oko 1 700 zaposlenih, a od kojih su 80 odsto članovi sindikata ovog sektora.
“Plate u upravi Srpske kreću se od 360 KM, znači manje od zagarantovane plate u Republici Srpskoj, do 1.350 KM za državne službenike, bez funkcionera”, istakao je Vrhovac.
On je dodao da, što se tiče poštovanja zakona, ima primjera da se ni u lokalnoj samoupravi ni u upravi ne poštuju odredbe kolektivnih ugovora, zakona i zakonskih propisa, da ima kašnjenja plata i do tri mjeseca, kao i da postoji problem sindikalnog organizovanja.
Savez sindikata Republike Srpske ima 15 granskih sindikata i broji oko 117 000 članova. Srna