BERLIN, Pod utiskom snažnog privrednog rasta, stanovnici Njemačke su počeli drugačije da ocjenjuju potencijalne opasnosti po svoje blagostanje.
Tako je tradicionalni strah od inflacije ustupio mjesto brigama o penzijama i obrazovanju.
Strah od nezaposlenosti je potisnut u drugi plan, a u centru pažnje su pitanja vezana za finansijsko stanje države – da li će uspjeti da zaustavi rast državnog duga, da li je penzioni sistem bezbjedan i da li će političari uspjeti da se izbore sa nastalim problemima.
Redovna kvartalna anketa sociološkog instituta Forsa, pokazala je da za sada samo 35 odsto Nijemaca strahuje od rasta nezaposlenosti. Prije samo pola godine, u maju, opasnost od masovnog otpuštanja plašila je 55 odsto anketiranih, a prije godinu i po dana, u jeku globalne kirze, takvih je bilo 67 procenata.
Nakon što je ove jeseni broj nezaposlenih pao ispod tri miliona, na najniži nivo od 1992. godine, javno mnjenje se očigledno umirilo.
Najveća briga Nijemaca je sada visoki državni dug, tako da 61 odsto anketiranih strahuje da prije ili kasnije njihova zemlja neće biti u stanju da servisira dugove. Visina državnog duga Njemačke premašuje dozvoljenu granicu od 60 odsto bruto domaćeg proizvoda i sada iznosi preko 1,7 biliona evra, što je više od 70 odsto BDP.
Njemačka zaduženost je, međutim, mnogo niža od dugovanja drugih industrijski razvijenih zemalja, uključujući SAD i Japan, i neuporedivo manja od duga problematičnih zemalja ervo-zone, kao što su Grčka ili Italija.
Ovogodišnji budžetski deficit Njemačke je, takođe, nešto iznad maksimalnog nivoa od tri odsto BDP, ali bi već iduće godine, kako se prognozira, mogao da iznosi prihvatljivih 2,7 procenata.
Finansijsko stanje Njemačke, iako nije idealno, potpuno je kontrolisano, sasvim “izlječivo”, i mnogo bolje nego većine njenih susjeda. Bez obzira na to, za Nijemce, naviknute na finansijsku disciplinu i štedljivost, takvo stanje je nezamislivo.
Sve starije njemačko društvo brine ne samo rast državnog zaduživanja, već i moguće posljedice prekomjernog rasipanja vlade za penzioni sistem. Više od polovine, 57 odsto anketiranih, strahuje da državni sistem penzionog osiguranja neće moći da izmiruje preuzete obaveze.
Isto toliko strahuje da rješavanje sadašnjih problema zemlje može jednostavno da bude preteško za njenu političku elitu. Nijemce uzemirava ne toliko apsolutna visina državnog duga, koliko sposobnost parlamenta i vlade da vode dosljednu politiku stroge štednje.
Pored svih ovih briga, tradicionalna zabrinutost zbog inflacije je potisnuta u drugi plan. Od rasta cijena sada strahuje manje od polovina anketiranih – 47 odsto. Na pozitivno raspoloženje i dalje utiče krajnje nizak tempo inflacije u evrozoni i čvrst stav Evrospke centralne banke po tom pitanju. Tanjug
