BANJALUKA – Uticaj jedne velike investicije na standard stanovništva pokazao se u praksi na primjeru izgradnje Termoelektrane “Stanari” koja je Stanare, najmlađu opštinu u Srpskoj, lansirala na čelo liste lokalnih zajednica po visini prosječne plate.
Prosječna plata u Stanarima iznosila je prošle godine 1.142 marke i gotovo je trostruko veća nego u Kupresu koji se sa 404 KM našao na začelju liste.
Podaci o prosječnim platama u Srpskoj i drugim ekonomskim i demografskim parametrima objavljeni su u publikaciji “Gradovi i opštine RS 2017”, koju je sačinio Republički zavod za statistiku.
Prosječne plate veće od 1.000 maraka isplaćene su u još dvije opštine, Ugljeviku i Gacku, zahvaljujući najviše takođe termoelektranama. Četvrto i peto mjesto sa najvećim platama zauzimaju Banjaluka i Istočni Mostar u kojima je lanjski prosjek iznosio 962 marke.
Načelnik opštine Stanari Dušan Panić izrazio je zadovoljstvo što su se kao najmlađa opština u Srpskoj našli na čelu liste po najvećoj prosječnoj plati.
– Za to je najzaslužnija Termoelektrana “Stanari” u kojoj je zaposlen veliki broj radnika. U tom gigantu radnici imaju redovne i solidne plate za naše prilike. Zahvaljujući proizvodnji struje lideri smo po iznosu isplaćenih plata. Od tih primanja radnici u našoj lokalnoj zajednici mogu solidno da žive, ali smo i mi daleko od evropskih standarda – kaže Panić.
S druge strane, među opštinama u kojima su isplaćene najmanje plate uz Kupres se nalazi i opština Jezero gdje je prosjek iznosio 559 KM, a slijede Donji Žabar, Kostajnica i Čelinac.
– Istina je da su u našoj opštini plate dosta niske. Treba naći načina da se izborimo za veća primanja. Veliki broj radnika je zaposlen u firmama koje obavljaju lon-poslove i tu nema mnogo prostora da povećanje plata. Sve se to odražava na niska primanja. Primanja od 600 maraka su preskromna i od toga radnici ne mogu da sastave kraj s krajem – kazao je načelnik Čelinca Momčilo Zeljković.
Kada je riječ o investicijama tokom prošle godine, najviše novca se slilo u Banjaluku – 841,30 miliona maraka, a slijede Bijeljina, Istočno Sarajevo, Trebinje i Stanari. U Stanarima ističu da je to rezultat nastavka ulaganja u rudnik i termoelektranu.
– Jasno je da termoelektrana čini okosnicu razvoja naše opštine. Sada se pokazalo koliki je značaj te investicije – kazao je Panić.
S druge strane, lani nijedna marka nije stigla u Novo Goražde. Neznatan iznos novca po osnovu ulaganja zabilježen je u Istočnom Mostaru, Oštroj Luci, Jezeru i Kupresu.
– Prethodna vlast nije radila na projektnim idejama i planovima, što se na kraju odrazilo i na male plate, niske investicije i samim tim mali broj zaposlenih u Jezeru. Iza sebe je ostavila dugovanja od 620.000 KM, što je jednako iznosu cijelog budžeta opštine Jezero. Politika bivšeg rukovodstva opštine nisu bili projekti, već produkovanje dugovanja – kazala je načelnica Jezera Snežana Ružičić i dodala da su u ovoj godini, i pored osam blokada računa za dug iz prethodnog perioda, ostvarenje budžeta povećali za 30 odsto zahvaljujući odobrenim projektima.
Po broju zaposlenih prvo mjesto očekivano zauzima Banjaluka sa više od 66.000 radnika, što je oko trećine ukupnog broja stanovnika. Banjaluku slijede Bijeljina, Istočno Sarajevo, Prijedor i Doboj. Najmanje zaposlenih ima opština Istočni Mostar – osam od 243, što znači da svaki trideseti stanovnik ima posao. Među pet opština u kojima je lani registrovan najmanji broj zaposlenih su i Kupres, Jezero, Istočni Drvar i Krupa na Uni.
Ekonomista Đurđica Stojadinović rekla je da je jasno da velika preduzeća, naročito iz energetskog sektora, predstavljaju osnov za rast zaposlenosti, razvoja i većih primanja radnika.
– U Banjaluci velikih preduzeća nema, kao ni u Bijeljini. S druge strane, veliki energetski objekti prisutni su u Stanarima, Gacku i Ugljeviku i samim tim bilježe veliki broj zaposlenih, koji ostvaruju dobre plate za naše uslove – kazala je Stojadinovićeva.
Značaj publikacije
Direktorica Zavoda za statistiku RS Radmila Čičković navela je da će prvo izdanje publikacije “Gradovi i opštine RS 2017” približiti lokalnim zajednicama sve podatke koji se tiču njihove teritorije.
– Ova publikacija će im biti od velikog značaja. U 18 poglavlja i 55 tabela nalaze se svi detaljni podaci o stanovništvu, budžetima, zaposlenosti i platama, zdravstvu, poljoprivredi, privredi, obrazovanju, kulturi, umjetnosti – kazala je Čičkovićeva.
