NJUJORK, Na svjetskim su berzama cijene akcija prošle sedmice oštro pale, jer se ulagači plaše da pad cijena nafte nije jedina posljedica nejake globalne potražnje te da bi se slabost najvećih svjetskih ekonomija mogla preliti i na druga tržišta.
Na Wall Streetu je Dow Jones potonuo 3,8 odsto, na 17.280 bodova, a S&P 500 indeks 3,5 odsto, na 2.002 boda, što je njihov najveći sedmični pad u više od dvije i po godine. Nasdaq indeks potonuo je, pak, 2,7 odsto, na 4.653 boda.
Oštar pad cijena akcija, nakon sedam nedjelja neprestanog rasta i dostizanja rekordnih nivoa, ponajviše je posljedica pada cijena nafte za više od 10 odsto.
Na londonskom je tržištu cijena ‘crnog zlata’ zaronila ispod 62 dolara po barelu, dok je na američkom tržištu skliznula ispod 58 dolara, što su njihove najniže nivoe od polovine 2009. godine, jer ulagači strahuju od pada potražnje zbog usporavanja rasta najvećih svjetskih ekonomija, kao što su Kina i evrozona, te recesije u Japanu.
To je pritisnulo akcije u energetskom sektoru, pa je gubitak tog sektora od početka godine povećan na 16,5 odsto. Od svih 10 sektora S&P indeksa energetski je u ovoj godini uvjerljivo najslabiji.
Oštro su pale i cijene akcija rudarskih kompanija, zbog pada cijena sirovina, nakon novih naznaka usporavanja rasta kineske ekonomije, najvećeg svjetskog potrošača sirovina.
“Ovo je krvoproliće. Činjenica da cijene nafte ne mogu pronaći dno prestravila je tržišne igrače”, kaže Pierre Martin, trgovac u Saxo banci.
No, ni ostali sektori nisu prošli puno bolje, jer se ulagači plaše slabljenja globalne potražnje zbog slabosti najvećih svjetskih ekonomija. Slabost potražnje izazvala je zasad samo oštar pad cijena nafte i sirovina, no mogla bi se odraziti i na druge segmente ekonomije.
“U početku se radilo samo o prevelikoj ponudi nafte u odnosu na potražnju. No, sada se pojavio i strah da najveće svjetske ekonomije rastu presporo”, kaže Kenny Polcari, direktor u kompaniji O'Neil Securities.
Na bojazni ulagača ukazuje snažan rast VIX indeksa ‘straha’ Čikaške berze opcija. Prošle je sedmice skočio čak 78 odsto, najviše u posljednje četiri godine, a to pokazuje da ulagači pojačano osiguravaju svoje portfelje od mogućeg daljeg pada cijena akcija.
Ulagače je u defenzivu navela i vrlo neizvjesna politička situacija u Grčkoj uoči predsjedničkih izbora 17. decembra.
U toj članici evrozone predsjednika bira parlament, a ako ne podrži vladinog kandidata u tri kruga glasanja, parlament će biti raspušten, pa će Grci izaći na nove izbore koji bi na vlast mogli dovesti stranku Syriza, koja se oštro protivi programu koji je Atina dogovorila s EU-om i MMF-om.
Premijer Antonis Samaras upozorio je prošle sedmice da zemlji prijeti rizik od katastrofe, povratka u dužničku krizu, ako njegova vlada padne.
Koliko su ulagači prestrašeni, pokazuje podatak da su se prošle sedmice cijene akcija na berzi u Atini strmoglavile 20 odsto.
Zbog toga su na evropskim berzama cijene akcija prošle sedmice pale čak i više nego na Wall Streetu. Frankfurtski DAX indeks potonuo je 4,9 odsto, na 9.594 boda, dok se londonski FTSE strmoglavio 6,6 odsto, na 6.300 bodova, a pariški CAC 7 odsto, na 4.108 bodova.
FTSEurofirst indeks 300 vodećih evropskih akcija potonuo je 5,9 odsto, što je njegov najveći sedmični pad od sredine 2011. godine.
Na Tokijskoj je berzi, pak, Nikkei indeks prošle sedmice pao 3,1 odsto, na 17.371 bod. Hina
