PEKING, Za nepunih mjesec dana novi korona irus, koji se pojavio u Kini, odnio je 26 života, a više od 850 ljudi je zaraženo.
I dok se broje ljudske žrtve, mnogi se pitaju koliku će ekonomsku štetu da “plate” Kinezi.
Računicu tek treba da izvedu finansijski analitičari, ali je izvjesno da će najveće štete pretrpiti kineski turizam i sektor putničkog prevoza.
Javni prevoz je već obustavljen u 10 gradova. U provinciji Hubej, koja ima 60 miliona stanovnika, hramovi su zatvoreni. U potpunoj izolaciji su tri kineska grada. Željezničke stanice su uglavnom zatvorene, letovi su suspendovani i na glavnim saobraćajnicama.
Šangaj je zatvorio kineski “Diznilend”, kako bi se sprečilo širenje virusa, zatvoren je Zabranjeni grad, a najavljeno je da će i neki dijelovi velikog Kineskog zida biti zatvoreni.
Nameće se pitanje može li virus da zaustavi Kinu u ekonomskoj ekspanziji. Konsultant za razvoj i investicije Mahmut Bušatlija kaže da virus ne može da zaustavi ekonomske procese u Kini, te da i činjenica da su zatvoreni pojedini gradovi ne znači da će oni prestati da rade.
“To je samo karantin”
“To je samo karantin, ne mogu da komuniciraju sa ostatkom svijeta, ali ono što proizvedu mogu da prodaju. Danas postoje sistemi eliminisanja bilo kakvih opasnih materija. To je uobičajeno u međunarodnoj trgovini da obradite materijale koje izvozite da ne bi neki virus ili bakterija otišla sa njima”, naveo je on.
I Svjetska zdravstvena organizacija saopštila je da nema opravdanja za ograničenje trgovine sa Kinom.
Bušatlija kaže da uvijek postoji mogućnost da se situacija ispolitizuje i da se stanje prikaže kao mnogo drastičnije nego što jeste.
“Moglo bi se očekivati od SAD da uvede neke sankcije na putovanje prema Kini i iz Kine prema Americi i da to predstave kao bojazan od tog virusa”, naveo je Bušatlija.
Kako kaže, Amerika pokušava već dugo da nađe opravdanje za to da na neki način onemogući normalne trgovinske tokove sa Kinom, koja je nosilac tehnološkog razvoja.
Putnicima vraćaju novac
Gubici koje će pretrpiti kineska ekonomija tek će da se sabiraju. Tokom proslave Kineske nove godine, koja počinje danas, otkazani su mnogi letovi i brojne manifestacije.
Očekivalo se da će više od 400 miliona Kineza putovati tokom praznika čija višednevna proslava tradicionalno predstavlja jedan od najprometnijih perioda za avio-kompanije, drumski i željeznički putnički sektor, hotele, turističke atrakcije….
Umjesto toga, otkazuju se letovi i hotelske rezervacije, jer se ljudi suočavaju sa uvođenjem ograničenja na putovanja ili se zbog straha od zaraze odlučuju da ostanu kod kuće, navodi BBC.
Mnoge avio-kompanije su pristale da vrate novac putnicima za kupljene karte ili da im omoguće da besplatno izvrše promjenu rezervacije, a njihov primjer slijede i veliki hotelski lanci jer su najavljena veća ograničavanja putovanja.
Nakon što je Kineska uprava za civilno vazduhoplovstvo saopštila da bi avio-kompanije trebalo da refundiraju sredstva putnicima za otkazane letove, tri vodeća avio-prevoznika u zemlji, Čajna sautern erlajns, Čajna istern erlajns i Čajna er, zabilježile su pad cijena akcija. Primjera radi, akcija Čajna istern erlajnsa je potonula ove sedmice za čak 13 procenata.
Najveća kineska turistička agencija Trip.com je takođe saopštila da će se odreći svih naknada za otkazivanje hotela u kojima je platila rezervacije soba, kao i troškova koje je imala na ime iznajmljivanja automobila i kupljenih karata za obilazak turističkih atrakcija u Vuhanu, gradu koji je epicentar epidemije.
Hotelske grupacije, poput Interkontinentala (IHG) i Hajata, omogućiće gostima da promijene datum ili otkažu boravak u većini njihovih hotela u Kini za vrijeme praznika Lunarne nove godine.
IHG ima 443 hotela u Kini, Hongkongu, Makaou i Tajvanu pod različitim brendovima, a u Vuhanu ima četiri. Operatori kazina su takođe registrovali pad akcija, posebno oni koji imaju poslovanje u Makaou. Ovaj grad je dom brojnih kazina koja su u vlasništvu Las Vegas sendsa i Vajn rezortsa.
Trpe i bioskopi
Posljedice koronavirusa trpe i bioskopi u Kini, budući da su odložene premijere sedam filmova najavljenih za vrijeme Lunarne nove godine.
Turizam predstavlja sve važniji dio kineske ekonomije i procjenjuje se da doprinosi sa oko 11 odsto kineskom ekonomskom rastu i da zapošljava oko 28 miliona ljudi.
Kinu je 2018. godine posetilo 62,9 miliona turista, što je tu zemlju svrstalo na četvrto mjesto najpopularnijih turističkih destinacija u svijetu poslije Francuske, Španije i SAD, prema turističkoj rang-listi UN-a.
Šteta i van Kine
Štetu od izbijanja koronavirusa će vjerovatno pretrpiti i kompanije izvan Kine, prvenstveno proizvođači luksuzne robe, imajući u vidu da Kinezi tokom Lunarne nove godine vole da idu u šoping u inostranstvo radi kupovine skupih, brendiranih proizvoda.
Kompanija LVMH, koja posjeduje brendove Barberi, Luj Viton i Hermes, objavila je da je već ove nedjelje zabilježila pad prodaje. Tanjug