PODGORICA, Smanjenje plata i posebno gubitak novčanih doznaka doprinijeli su da se ekonomsko usporavanje iz Evrope prenese na nivo siromaštva u zemljama zapadnog Balkana, koje se od 2008. godine najviše povećalo u Crnoj Gori i Albaniji, ocijenio je Međunarodni monetarni fond /MMF/.
U izvještaju MMF-a pod nazivom “Zapadni Balkan – 15 godina ekonomske tranzicije”, navedeno je da su nakon raspada socijalističkog režima u ranim devedesetim, sukobi u regiji izazvali velike poremećaje, a dohodak po stanovniku je pao.
Tempo oporavka bio je neujednačen u drugoj polovini 90-ih, pa neke zemlje poput BiH i Hrvatske doživljavaju oštar zaokret u rastu, dok su drugi, poput Srbije i Albanije suočeni sa visokom volatilnošću rasta.
“Do kraja decenije, međutim, realni bruto domaći proizvod /BDP/ po stanovniku u regiji oporavio se na nivoe prije 90-ih, uprkos još jednoj recesiji na kraju vijeka, kada je proizvodnja u Albaniji, Crnoj Gori i Srbiji zabilježila pad veći od deset odsto u jednoj godini”, dodaje se u izvještaju.
Siromaštvo je povećano od 2008. godine, iako sa značajnim odstupanjima u svim zemljama i u manjoj mjeri nego u novim zemljama članicama EU, prenose crnogorski mediji.
“Albanija i Crna Gora su vidjele najoštriji rast siromaštva od pojave globalne finansijske krize, iako se siromaštvo u Srbiji, takođe, povećalo”, konstatovali su autori izvještaja.
U godinama koje su vodile do globalne finansijske krize, deficit tekućeg računa povećan je u prosjeku više od deset odsto BDP-a u regionu, a, kako je ocijenjeno u izvještaju, Crna Gora je pretrpjela jedan od najoštrijih propadanja tekućeg računa u svijetu.
“Dok se jednim dijelom to odrazilo na investicije, uglavnom je povećanje deficita pogodilo netrgovački sektor, gdje je prostor za rast produktivnosti manji. To pogoršava probleme konkurentnosti regije, što se odražava kroz relativno uske izvozne baze i istovremeno kroz zavisnost od uvoza”, smatraju u MMF-u.
Sklonost većine zemalja zapadnog Balkana prema fiksnim ili gotovo fiksnim valutnim kursevima otežalo je, ocjenjuju u MMF-u, potrebno prilagođavanje izazovima konkurentnosti.
MMF podsjeća da je većina zemalja zapadnog Balkana počela privatizaciju kasnih 90-ih i početkom 2000-ih, a BiH, Srbija i Crna Gora pridružile su se tom procesu u kasnijim fazama. Srna
