BANJALUKA, Predsjednik Saveza sindikata Republike Srpske Ranka Mišić ukazala je danas da je u Srpskoj između 15.000 i 18.000 radnih mjesta skriveno u neplaćenom prekovremenom radu postojećih radnika, kao i da se, prema procjenama relevantnih institucija u BiH, jedna trećina bruto proizvoda nalazi u sferi “sive ekonomije”.
“To je veliki dio novca koji je u crnim tokovima, odnosno novac koji ne stiže na zakonom utvrđena mjesta, pa je to direktno potkradanje države”, rekla je Mišićeva danas u Banjaluci, na okruglom stolu o temi “Neformalna ekonomija iz ugla sindikata – ko je dobitnik, a ko gubitnik”.
Predstavljajući rezultate višegodišnje analize praćenja dešavanja u vezi sa “sivom ekonomijom”, Mišićeva je ukazala da su sve češća pojava u zoni “sive ekonomije” i preduzeća koja posluju bez ijednog prijavljenog radnika, a ostvaruju milionske zarade.
“Tu su i preduzeća koja su formalno registrovana i imaju prijavljene radnike, ali tim radnicima ne uplaćuju doprinose, niti zdravstveno osiguranje”, navela je Mišićeva.
Ona je rekla da ne postoje dovoljno transparentne i aktivne institucije koje bi suzbile ove negativne pojave.
Prema njenim riječima, svaka zemlja koja ima ambiciju da bude stabilna, i koja radi u interesu građana, mora stvoriti klimu pogodnu za ekonomski razvoj i rast.
Prvi preduslov za stvaranje takve klime, navela je Mišićeva, jeste stabilna politička situacija, vladavina prava i borba protiv korupcije.
“Za BiH možemo reći da ne ispunjava ni jedan od ovih preliminarnih uslova, pa je siva ekonomija jedna od pojava koja uništava finansijsku stabilnost BiH. Ne treba dozvoliti da u BiH, gdje je tako velika stopa nezaposlenosti i gdje se jedna trećina bruto proizvoda nalazi u sivoj ekonomiji, ima 90 multimilionera. Svake godine je zabilježen i sve veći broj ljudi koji se takmiče za visoke pozicije bogatih ljudi u Evropi i svijetu”, istakla je Mišićeva.
Ona je naglasila da su potkradanje i nepoštivanje zakona najveća šteta za razvoj zemlje i napredak pojedinca.
Prema njenim riječima, cilj današnjeg okruglog stola jeste doći do zaključaka koji bi bili sastavni dio politika koje bi trebalo da provodi Vlada Srpske. Sigurno je da će jedan od zaključaka, rekla je Mišićeva, ići u pravcu mijenjanja koncepta rada inspektorata, da bi inspektori dobili alat kojim će moći da iskontrolišu primjenu postojećih zakona.
“Uloga sindikata je da ukaže na ove pojave, da ponudi rješenja i da se borimo da ta rješenja budu dio aktivnih politika Vlade Srpske i institucija vlasti u BiH”, rekla je Mišićeva.
Predstavnik Međunarodne konfederacije sindikata Enisa Salimović istakla je da je veoma važno razumjeti da neformalna ekonomija odnosi velike sume novca u ilegalne tokove, umjesto da ta sredstva na zakonit način budu preusmjerena u fondove i druge institucije koje rade za prava radnika.
Ukazujući da o ovom problemu niko ne vodi računa, sem sindikata radnika, ona je napomenula da je veoma važno da i radnici, pa i oni koji su primorani da zbog pukog preživljavanja rade na crno za minimalnu nadoknadu, shvate da je to šteta za cjelokupno društvo.
Predstavnik norveškog sindikata Torgni Hasos rekao je da je cilj današnjeg okruglog stola da se pomogne građanima BiH da postignu bolji radni život, te da je prioritet ovih akcija da se povežu svi radnici zapadnog Balkana i da ovo pitanje bude više zastupljeno u medijima i javnosti.
Okrugli sto organizovao je Savez sindikata Republike Srpske, u okviru regionalnog projekta Panevropskog vijeća Međunarodne konfederacije sindikata i Sindikata Norveške za zemlje zapadnog Balkana. Srna
