BANJALUKA – Organizacije civilnog društva otvoreno su podržale medije i neprofitne organizacije u Republici Srpskoj i BiH koje se bore protiv ograničavanja ljudskih prava, a posebno slobode izražavanja koju vlasti pokušavaju ograničiti novim nacrtom izmjena Krivičnog zakonika RS.
U otvorenom pismu koje je potpisalo 19 organizacija navodi se da pružaju snažnu podršku neprofitnim organizacijama i medijima iz Republike Srpske, te da osuđuju napore vlasti u Republici Srpskoj koje žele da ograniče ljudska prava, a posebno novinarima i redakcijama koji otvoreno kritikuju korupciju i kršenje zakona.
“Vlada RS želi da nametne nove zakone između koji su izmjene i dopune Krivičnog zakonika RS kojima se kleveta i uvreda kriminalizuju, te usvoji i Nacrt zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija u RS kojim se uspostavlja poseban registar nevladinih (neprofitnih) organizacija koje primaju sredstva iz inostranstva i da ih označi kao “agente stranog uticaja” čime se dodatno birokratizuje i otežava njihov rad. Oba zakona namjerno su nejasna i mogu se izuzetno široko tumačiti kako bi se u velikoj mjeri ograničila sloboda izražavanja i udruživanja branilaca ljudskih prava, medija, novinara, aktivista, nevladinih organizacija i svih drugih građana“, navodi se u ovom pismu.
Prema pravnim analizama vodećih pravnih stručnjaka, kažu, ovi zakoni se ne mogu smatrati “neophodnim u demokratskom društvu”, a njihovo usvajanje uticaće na cijelu BiH.
“Oni predstavljaju direktan zakonodavni napad na civilno društvo, medije i otvoreno izražavanje bilo koje vrste kritike ili neslaganja. Međunarodni standardi ljudskih prava o slobodi izražavanja i slobodi udruživanja, kao i međunarodne obaveze BiH koji proističu iz članstva u Savjetu Evrope, OEBS-u i Ujedinjenim nacijama uopšte nisu uzete u obzir u pripremi ovih zakona i u raspravi o njima. Okvir za dobijanje statusa kandidata BiH u Evropskoj uniji jasno nalaže da BiH mora ispuniti određene uslove, među kojima mora garantovati slobodu izražavanja i slobodu medija, kao i vladavinu prava i druga osnovna prava. Pravne inicijative koje se javljaju u Srpskoj sušta su suprotnost tome“, kažu u ovom pismu.
Organizacije pozivaju sve nadležne organe da poštuju svoje obaveze prema međunarodnim standardima ljudskih prava tako što će učiniti sve što je u njihovoj moći da spriječe usvajanje ovih zakona.
“Ako se ovi zakoni donesu, mnoge neprofitne organizacije biće spriječene da rade, a mediji i novinari moraće primijeniti autocenzuru. Ovi zakoni bi bili neizmjerno štetni za građanski prostor u BiH i direktno bi uticali na civilno društvo i medije u Republici Srpskoj. Promocija i zaštita jednakih i neotuđivih prava čine osnovu vladavine prava, mira i bezbjednosti. Ovo je posebno važno u kontekstu BiH kako bi se osiguralo da ljudska prava i slobode ne budu unazađene, te da se vlasti ponašaju u skladu sa demokratskim principima i standardima ljudskih prava. Ako se to ne dogodi, krhka demokratija u BiH može se vrlo lako razbiti u sitne komade“, kažu u pismu.
Ovo pismo potpisale su brojne organizacije, među kojima su Udruženje novinara Bjelorusije BAJ, Centar za mirovne studije, Građanske inicijative Beograd, Civil Rights Defenders, Međunarodna federacija za ljudska prava u okviru Opservatorije za zaštitu branilaca ljudskih prava – FIDH (International Federation for Human Rights), Front Line Defenders, Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji, Centar ljudskih prava ZMINA, Kuća ljudskih prava Beograd, Fondacija Kuće ljudskih prava, Kuća ljudskih prava Tbilisi, Kuća ljudskih prava Zagreb, Institut za medije Gruzija, PEN Bjelorusija, Protection International Rights Georgia, Sapari, The Secretariat of the Shelter Movement in Norway, te Svjetska organizacija protiv mučenja, u okviru Opservatorije za zaštitu branilaca ljudskih prava OMCT.
CAPITAL