piše: Dragan S. Jović – portal Bife.ba
U Republici Srpskoj je iz nekoga razloga prije par godina vladala prava javna manija u vezi poređenja njene ekonomije sa ekonomijom Federacije Bosne i Hercegovine, piše Bife.ba
Poredilo se sve i svašta iz Srpske sa svim i svačim iz Federacije, a nastojalo se da predmet poređenja bude što jednostavniji kako bi ga svako mogao shvatiti.
Jedna od stvari koja se nije upoređivala, iako je nije teško razumiti, bila je međubankarski unutrašnji bezgotovinski platni promet/MUBPP po entitetima.
Banke po nalogu klijenata žiralno/bezgotovinski plaćaju jedna drugoj unutar Bosne i Hercegovine u konvertibilnim markama – to je kratka definicija akronima MUBPP.
Centralna banka Bosne i Hercegovine daje pregled vrijednosti transakcija za MUBPP na nivou države.
Agencija za bankarstvo Republike Srpske daje pregled vrijednosti transakcija za MUBPP na nivou Srpske, sa tim da u ovaj pregled ulaze pored banaka sa sjedištem u Srpskoj i organizacioni djelovi banaka na području Srpske, koje imaju sjedište na području Federacije.
Kad se upare podaci na entitetskom i podaci na državnom nivou vidi se dramatičan pad udjela Srpske.
Udjel bankarskih finansijskih institucija iz Srpske je sa skoro trećine u 2011.g. pao na ispod 20% .
Pad sa 32,2% (decembar 2011.g.) na 19,1% (april 2021.g.) je ogroman, a prošao je neprimjećen iako se odvija već deset godina.
Do pada ispod 30% dolazi tokom 2014.g. i 2015.g. kada su bankrotirale Bobar banka i Balkan investment banka.
U relativnom padu Srske uočava se period četverogodišnje konsolidacije (2015 – 2018.) kada se udjel Srpske održava na oko 25%.
Od 2019.g. Srpska ponovo “vozi” na nizbrdici.
Ovakav trend ne mora da znači da je u bankarskom smislu “Srpska šapatom pala”, ali trend sigurno pokazuje da banke u Srpskoj krupnim koracima zaostaju za bankama u Federaciji.
Narodna skupština Republike Srpske je imala vanredne sjednice svake vrste, neke od njih su bile vrlo jalove, nepotrebne i predstavljale su gubitak vremena.
Međutim, Narodna skupština Republike Srpske nikada nije ni redovno ni vanredno raspravljala na temu platnog prometa i njegove postojane erozije u Srpskoj, iako je to izuzetno bitna tema.
U prva četiri mjeseca ove godine udjel Srpske je 21,6% i postoji velika šansa da će pasti ispod petine.
I sam omjer 20% : 80 % u korist Federacije je krajnje nepovoljan.
Od Narodne skupštine Republike Srpske zavisi da li će na ovu temu razgovarati i raspravljati sa ministrom finansija, direktorom agencije za bankarstvo i sa predstavnicima udruženja banaka Srpske.
Dragan S. Jović/Bife.ba
