BEOGRAD, Evru je od početka godine vrijednost porasla za 13 dinara.
To znači da će svaki dužnik u Srbiji, na 100 pozajmljenih evra u utorak plaćati 1.300 dinara više nego prije samo pet mjeseci, a 2.015 dinara više nego istog dana lani. Rast evra će po džepu udariti i one koji nisu zaduženi. Jer, trgovačke rafove uveliko pune novi cjenovnici. Da li je divljanje evra posljedica toga što dinar nije ničija briga?
Formalno, zaista, nijedna institucija u Srbiji nema za cilj brigu o deviznom kursu. Narodna banka Srbije ima, po zakonu, zadatak da brine o inflaciji, dok je odnos dinara i evra za NBS važan u onoj mjeri u kojoj utiče na rast cijena. A može da utiče mnogo.
Rast evra, opet, povećava i zaduženost države: svako slabljenje dinara povećava udio javnog duga u bruto domaćem proizvodu, a granicu smo uveliko probili. Javnost se pribojava crnog scenarija da će, ako se situacija u državnoj kasi ne sredi, uslijediti nekontrolisan skok evra, eksplozija inflacije, dok će penzije i zarade samo padati. Država, inače, do kraja godine mora dodatno da se zaduži sa 2,5 milijarde evra, samo da bi finansirala rupu u budžetu i mogla da otplati ono što već dugujemo. A, zaduživanje kroz emitovanje vrijednosnih hartija u dinarima sve teže ide. Ne proda se ni petina zapisa Trezora. Kada te dinarske hartije dospiju na naplatu, investitori, koji na njih dobiju veliku kamatu, samo pohrle da kupe evro, što opet obara vrijednost dinara.
Državne hartije vezane za evro su, pak, veoma tražene, pa svaka aukcija “plane” u cjelosti. Već u srijedu je zakazana sljedeća, kada će biti ponuđene državne hartije u vrijednosti od 50 miliona evra, uz kamatnu stopu od 5,75 odsto. Novosti