BEOGRAD, Poslovanje u jugoistočnoj Evropi (JIE) može se naizgled činiti neprivlačnim, ali taj region ima stvarni potencijal rasta, pokazala je analiza globalne konsultantske kuće A.T. Kerni (Kearney).
Jugoistočna Evropa je, ocjenjuje ova kompanija, važna regija sa više od 25 miliona stanovnika i kombinovanim bruto-domaćim proizvodom (BDP) od 153 milijarde evra, a zbog izražene rascjepkanosti, regija se često zanemaruje i radije smatra skupom malih pojedinačnih tržišta.
U prezentaciji A.T. Kernija, predstavljenoj na upravo završenom Samitu 100 biznis lidera jugoistočne Evrope u Cavtatu, podsjeća se na to da JIE predstavlja pet odsto stanovništva Evropske unije, ali da stvara manje od proporcionalnog jedan odsto bruto-domaćeg proizvoda (BDP) EU.
Ipak, prema analizi te konsultantske kuće, rast u JIE veći je nego u EU, ili je na nivou s ostalim zemljama istočne Evrope.
Investicijska područja jugoistočne Evrope su poznata, dostupna kapitalu i pogodna za napredak, a kako se ističe, da bi se gradilo na tom potencijalu, region najprije mora da prevlada svoje najvažnije izazove.
Prije svega, potrebno je da se pojednostave protok ljudi i dobara smanjenjem administrativnih postupaka za dobijanje radnih dozvola, snižavanjem uvozno-izvoznih carina i modernizacijom infrastrukture.
Takođe, potrebno je usklađivanje privrede i javne uprave zemalja JIE sa standardima EU, zatim uspostavljanje planiranja zajedničke infrastrukture i energetskih projekata, kao i smanjenje političkih rizika radi omogućavanja boljeg rangiranja zemlje i manjih troškova finansiranja.
U tom kontekstu se ukazuje da region ima mogućnost za poboljšanje u smislu globalne konkurentnosti, a najznačajnija prilika za poboljšanje nalazi se u području inovacija i poslovne sofisticiranosti.
Zdravstvo i osnovno obrazovanje već su na nivou EU, navedeno je u prezentaciji.
Prema analizi, najjaču privredu u regionu (na osnovu podataka iz 2012) ima Hrvatska sa BDP-om od 45,4 milijarde evra, sljedi Slovenija sa 36,7 milijardi, na trećem mjestu je Srbija sa 30,8 milijardi evra, a na posljednjem mjestu je Crna Gora sa 3,3 milijarde evra.
U prezentaciji se takođe ukazuje na brojna poslovna ograničenja, na kojima treba poraditi, a koja se, između ostalog odnose na iniciranje sastanaka, poštovanje rokova i dogovora, nedostatak znanja u upravljanju i strateških sposobnosti, na “apsurdne” zakone i propise, lošu putnu infrastrukturu, raširenu korpuciju, sporu administraciju..
Prema uporednoj analizi glavnih pokazatelja konkurenosti za 2013. godinu, A.T.Kerni je došao do sledećih rezultata:
– Crna Gora ima najmanju stopu poreza na dobit (devet odsto) a Hrvatska najvišu (20 odsto).
– U Makedoniji (25) je najjednostavnije poslovati, dok je Bosna i Hercegovina (131) na posljednjem mjestu po tom kriterijumu.
– Najbolja po indeksu konkurentnosti je Slovenija (62), a na posljednjem mjestu u regionu je Srbija (101).
– Po indeksu korupcije, najkorumpiranija u regionu je Albanija (sa indeksom 31) a najmanji stepen korupcije ima Slovenija (57).
– Kada je u pitanju standard, na prvom mjestu je Slovenija sa BDP-om po stanovniku od 17.800 evra, zatim Hrvatska sa 10.600 evra, Crna Gora sa 5.300 evra a Srbija je na četvrtom mjestu sa 4.300 evra BDP-a po stanovniku, ispred Makedonije i Albanije, koje imaju 3.700, odnosno 3.600 evra po stanovniku godišnje. Tanjug
