BEOGRAD, Robna razmjena Srbije i BiH u prvom tromjesečju 2015. bilježi pad, što je posljedica ekonomske krize i prošlogodišnjih poplava, ali privrednici očekuju jaču saradnju do kraja godine i vjeruju da razmjena može dostići oko dvije milijarde evra.
“Izvoz Srbije u BiH za prva tri meseca ove godine iznosio je 254 miliona dolara, što je pad od 10,9 odsto u odnosu na isti period lani” – navodi u intervjuu Srni Mitar Pržulj, koordinator u Birou za regionalnu saradnju Privredne komore Srbije /PKS/.
Uvoz iz BiH bilježi pad od 11,7 odsto u odnosu na isti period 2014, kada je iznosio 110,1 milion dolara, pokazuju najnoviji podaci Zavoda za statistiku Srbije.
U prošloj godini, robna razmjena Srbije i BiH iznosila je 1,85 milijardi dolara. Izvoz Srbije u BiH bio je 1,31 milijarda dolara, dok je srpski uvoz iz BiH vrijedio 534 miliona dolara.
Srbija u BiH najviše izvozi prehrambene proizvode i pića /27,3 odsto/. Slijede poljoprivreda, lov i usluge sa udjelom od 11 odsto , dok hemikalije i hemijski proizvodi čine 10,4 odsto srpskog izvoza u BiH.
U srpskom izvozu robe u BiH dominiraju kukuruz, pivo u bocama, sjeme suncokreta, pšenica , šećer, bezalkoholna pića, ulje od suncokreta i pšenično brašno, pokazuju statistički podaci.
“Iz Federacije BiH uvozimo tuzlansku so, ugalj i koks za Železaru Smederevo, koji je, kada su radile obe visoke peći u Smederevu, činio 17 odsto srpskog uvoza iz BiH. U srpskom uvozu iz BiH dominiraju sirovine”, pojašnjava Mitar Pržulj.
U uvozu iz BiH osnovni metali čine više od 16 odsto, prehrambeni proizvodi i pića 10,7 odsto, vađenje uglja 8,1 odsto, a prerada i proizvodi od drveta i plute sedam odsto. Uvoz struje iz BiH čini 6,2 odsto razmjene, a toplo valjane šipke oko 4,5 odsto.
“Kada je reč o Republici Srpskoj, Srbija uvozi nameštaj – i to je pozitivno, jer se saradnja u toj oblasti može širiti“, ističe Pržulj, koordinator za regionalni razvoj PKS.
Što se tiče investicija, on nije zadovoljan nivoom ulaganja u BiH. Dominiraju investicije Srbije u Republiku Srpsku, ali nema novih ulaganja posljednjih godina, dok u Federaciji BiH nema realizovanih investicija sa srpske strane.
Potrebno je, napominje Pržulj, iskoristiti energetski potencijal rijeke Drine i pospješiti sve oblike saradnje u Podrinju o čemu je potpisan i protokol, ali nedostatak para koči realizaciju projekata.
Početkom godine zemlje iz regiona potpisale su sporazum o saradnji u sektoru građevinarstva kako bi velike građevinske firme osnivale konzorcijume i zajednički nastupale na trećim tržištima.
Na taj način udružena građevinska preduzeća iz BiH mogla bi, zajedno sa firmama iz Srbije, da nastupaju na tržištima arapskih zemalja, i to ne samo kod izgradnje stambenih objekata.
Istovremeno, preduzeća iz Bih mogla bi sa preduzećima iz Srbije da konkurišu za građevinske projekte u Rusiji, gde je godinama prisutna građevinska operativa srpskih pojedinaca i firmi, ili na drugim tržištima u Aziji.
Zajednička proizvodnja BiH i Srbije moguća je i u proizvodnji poljoprivredne mehanizacije, rezervnih dijelova za traktore i druge poljoprivredne mehanizacije i tu su izvozno tržište – islamske zemlje.
Sredinom juna u PKS biće predstavljen potencijal Jahorine i Istočnog Sarajeva, a moguće su i investicije Srbije u turističke kapacitete i projekte u Republici Srpskoj.
Nezaobilazna je i regionalna saradnja u oblasti ekologije – kako se koja zemlja bude približavala pristupanju EU sve više će morati da se usklađuje u oblasti zaštite životne sredine, navodi Pržulj.
U tom smislu može se razmišljati o zajedničkim kapacitetima Srbije i BiH za preradu opasnog otpada i reciklažnim centrima…
“Prostora za saradnju Srbije i BiH svakako ima, a zajednički nastup preduzeća na trećim tržištima i tenderima i regionalna saradnja nameću se kao potreba“, kaže u intervjuu Srni Mitar Pržulj.
