KANBERA, Bez obzira na tehnološki razvoj, naša planeta polako, ali sigurno nazaduje po kriterijumima blagostanja već 35 godina. Naime, naučnici sa Australijskog univerziteta u Kanberi su istraživali koja je godina u istoriji bila vrhunac svjetskog bogatstva i zaključili da je to 1978. godina.
Te godine je SAD vodio Džimi Karter, Sovjetski Savez Leonid Brežnjev, a Jugoslaviju Tito.
Ovo je takođe bila godina u kojoj je rođena prva beba iz epruvete, kada je Katolička crkva prvi put od 16. vijeka dobila Papu koji nije bio Italijan, i kada je Soni pustio u prodaju prvi vokmen…
Pošto u istom periodu uglavnom stabilno raste BDP po glavi stanovnika, naučnici su zaključili da pokazatelj monetarnog blagostanja raste nezavisno od društvenih i ekoloških nesreća.
Ovako postavljen ekonomski rast se, prema indikatoru GPI, ne isplati. Drugi naučnici pak osporavaju ovu metodu istraživanja tvrdeći da je međusobni odnos ekonomije, prirode i društvenog razvoja izuzetno složen i da su „egzaktne brojke“ u toj priči poprilično nemoguća misija.
Istraživači Ida Kubicevski i Robert Kostanca pošli su od ideje da vlade formiraju ekonomske politike oko kriterijuma kao što je bruto društveni proizvod (BDP), ali da on pokazuje samo jedan dio opšteg stanja.
Primjetili su da BDP može rasti i zbog, recimo, posljedica ekoloških katastrofa ili kriminala, jer se za rješavanje ovih problema troši novac. Tako je npr. BDP drastično rastao nakon 2. svjetskog rata.
Zato se mnogi analitičari služe jedinicama poput GPI (Genuine Progress Indicator – Indikator pravog napretka).
GPI uzima u obzir 26 faktora vezanih za društvo i životnu sredinu, među kojima su i zagađenje, društvene nejednakosti, kriminal, volonterski rad i sl.
Kubicevski i Kostanca su u svom radu analizirali samo 17 država, ali onih koje čine preko pola svjetskog stanovništva i BDP-a. Upoređujući promjene GPI-a utvrdili su da je njegov zenit dostignut 1978. godine, a da nakon toga slijedi spor, ali konstantan pad. (Tportal.hr)
