SALZBURG, Prve posljedice izbjegličke krize koja trese Evropu neće biti, kako mnogi procjenjuju, ekonomske i socijalne, već političke. Promjene na političkom nebu su prva domina koja će Evropsku uniju dovesti u tešku ekonomsku i finansijsku situaciju. One su se već počele dešavati. Izbjeglički talas radikalizuje političku scenu i sve veći broj građana EU glas daje desničarskim strankama. Iskusni političar, predsjednik i osnivač Instituta regije Evrope profesor Franz Šausberger, premijer austrijske regije Salzburg u dva navrata, kaže da su poslednji regionalni izbori u Austriji pokazali dramatičan rast popularnosti desničarski stranaka i potpuno neosnovan pad demohrišćana, samo zbog migrantske krize koja ne prestaje da puni naslovnice i televizijske vijesti.
Šausberger u intervju za poslovni portal CAPITAL kaže da ćemo svi osjetiti posljedice ove krize i da ni jedna zemlja neće i ne može biti izolovana. Tvrdi da je zatvaranje granice Hrvatske i Srbije bila najveća glupost, te otkriva kako studenti iz Republike Srpske, BiH i regiona jednostavno mogu doći na jednomjesečnu praksu u Salzburg.
CAPITAL: Gospodine Šausberger, 11. konferencija evropskih regija i gradova u organizaciji Instituta regija Evrope (IRE) otvorena je panelom o izbjegličkoj krizi. Da li je rješenje da zemlje Evropske unije zatvore svoje granice, kao što to već radi Mađarska? Druge države, posebno one koje su van EU, smatraće da su izdane i ostavljene da se same bore sa tim problemom.
ŠAUSBERGER: Nijedna država, grad ili regija ne mogu same riješiti taj problem. Moramo zajedno raditi na tom problemu u Evropi. Sve članice EU, zemlje kandidati i države koje su na putu da to postanu, poput Srbije i Makedonije, moraju biti uključene u zajedničko rješavanje problema. Moramo se organizovati i napraviti kampove van Evrope, a blizini tih zemalja iz kojih su izbjeglice krenule. To bi trebalo da budu evropski kampovi, koje bi EU organizovala, sa iskusnim ljudima iz EU u kojima bi se izbjeglicama pružila pomoć i vršila njihova identifikacija.
Ne može se problem riješiti sam od sebe. Nijedna zemlja pojedinačno, kao Srbija, Makedonija, Hrvatska, ne mogu mnogo učiniti, moramo svi sarađivati. Ni jače države kao što su Austrija ili Njemačka nemaju snagu da to same iznesu. Svi se moramo uključiti.
CAPITAL: Poslanik u Evropskom Parlamentu i predsjednik Komiteta za vanjsku politiku Elmar Bruk je na konferenciji zatvaranje granica između Hrvatske i Srbije nazvao jednom od najvećih gluposti. Da li se vi slažete s tim?
ŠAUSBERGER: Slažem se potpuno, jer su dvije zemlje pomislile da same mogu između sebe riješiti taj problem. Ovo je trenutak kada moramo raditi zajedno, a ne optuživati jedni druge.
CAPITAL: Direktor Savezne kriminalističke policije Austrije general Franc Lang, ocijenio je da Austrija ima veoma dobru saradnju sa policijama Srbije, Hrvatske i regiona.
ŠAUSBERGER: To je tačno, jer je to jedan od načina da zajedno rješavamo ovaj problem.
CAPITAL: Da se vratimo na Konferenciju Instituta regije Evrope. U uvodnom dijelu ponovili ste poziv studentima iz regiona da dođu u Salzburg na jednomjesečnu praksu. Možete li biti precizniji, koje uslove studenti moraju ispuniti i kako se mogu prijaviti?
ŠAUSBERGER: Svakog mjeseca imamo dvoje do troje studenata na razmjeni u Salzburgu. Članovi Instituta regija Evrope daju mogućnost studentima da se prijave. Ne postoji posebna birokratska procedura za to. Studenti se mogu javiti generalnom sekretaru, uz preporuku onoga ko ih je poslao. Kad ima slobodnih mjesta i slobodnih termina, oni mogu doći. Jedini je uslov da plate putne troškove. Sve ostalo je besplatno. Što prije, to bolje. Uz biografske podatke i prijavu, svi studenti prava, političkih nauka, istorije i drugih srodnih fakulteta mogu doći na razmjenu.
CAPITAL: Vi ste osnivač Instituta regija Evrope i sada vodite ovaj institut. Kako ste došli na ideju da formirate institut? Prije toga ste u dva navrata bili premijer pokrajine Salzburg. Da li je Institut nastavak vaše političke karijere ili pauza od aktivnog bavljenja politikom?
ŠAUSBERGER: Ja sam nakon premijerske funkcije samo nastavio profesorsku karijeru. S druge strane, nisam želio u potpunosti napustiti politički život. Napustio sam, naravno, konkretne aktivnosti u politici. Kao premijer nastojao sam da pomažem regijama da se razvijaju u okviru Evrope, a sada je ovo drugačiji način rada. Ostavio sam dnevnu politiku, ali sam ostao aktivan na drugom nivou i u drugim djelatnostima.
CAPITAL: Vrlo ste iskusni u politici. Da li je najveća opasnost koju može izazvati ova izbjeglička kriza to što će desničarske partije imati veću podršku u glasačkim tijelima evropskih zemalja. I sami ste pomenuli da demohrišćani gube podršku u Austriji? Da li to može biti najteža posljedica ove krize, da dođe do zaoštravanja političkih odnosa?
ŠAUSBERGER: Sigurno. U jednoj od najvećih regija Austrije imali smo ovih dana parlamentarne izbore. To je izuzetno razvijena regija, sa jakom industrijom, turizmom. Tu živi 1,1 milion stanovnika. Rođen sam tamo. Premijer te regije, koji je 20 godina na njenom čelu i veoma popularan, umjesto ranijih 48 odsto, sada je dobio 36 odsto podrške glasača. Desni su udvostručili glasove sa 15 odsto na 30 odsto, a socijaldemokrati su nestali. Da je, kojim slučajem, normalna situacija i da nema izbjeglica, taj premijer bi dobio 44 odsto podrške, ali ne bi pao na 36 odsto podrške glasača. Ako ljudi svakodnevno gledaju TV program, vide samo izbjeglice na TV, onda postaju nervozni i nezadovoljni.
CAPITAL: U okviru Instituta angažujete poznate ličnosti, komesare EU, policijske zvaničnike, stručnjake … Kako ste uspjeli povezali sve te ljude, političare i eksperte iz različitih oblasti?
ŠAUSBERGER: Ja sam već 30 godina u politici, na različitim pozicijama. Normalno je da sam do sada upoznao puno ljudi. Već 19 godina sam u komitetu regija EU. Lično poznajem puno važnih ljudi u Briselu. Drugo i Institut regija Evrope postoji već punih deset godina. Najvažnija stvar u svemu su lični kontakti. Institut je samo platforma za konekciju sa ljudima koje poznajem. U Evropi se to mora koristiti. Ponekad mi se čini da u BiH nema takve želje da se ostvare kontakti sa važnim zemljama i njihovim predstavnicima u Evropi.
CAPITAL: Imam informaciju da ste imenovani za počasnog člana Međunarodnog komiteta za „Stvaraoci za vijekove“. Vjerujem da će neko sa Vašom reputacijom pomoći u radu tog Komiteta i da će Vaši savjeti biti rado prihvaćeni.
ŠAUSBERGER: Počastvovan sam što sam predložen u taj komitet. Još dvojica važnih ljudi iz EU su u tom komitetu, Rajhard Pribe koji je bio Evropski komesar i međunarodno priznati ekspert Bernhard Prestel. Oni su sigurno osobe od velikog uticaja i značaja. Zajedno sa njima i članovima Komiteta sa Zapadnog Balkana ćemo povezati ljude i institucije čiji je zajednički cilj ekonomski i društveni napredak
CAPITAL: Institut vidim daje veliki značaj medijima, na konferenciji su uručene nagrade jednoj novinarki i fotoreporteru.
ŠAUSBERGER: Na ovaj način pokušavamo da novinarima pokažemo da cijenimo njihov rad i da ih dodatno motivišemo.
Ćirko predlaže konferenciju o finansiranju
Konferenciji Instituta regije Evrope u Salzburgu prisustvovao je veliki broj načelnika i gradonačelnika gradova i opština iz Hrvatske, BiH, Republike Srpske, Srbije, Makedonije, Mađarske i drugih država regiona.
Načelnik opštine Šipovo Milorad Ćirko na sastanku sa predsjednikom i osnivačem Instituta regije Evrope Franzom Šausbergerom zahvalio se na pozivu da prisustvuje Konferenciji i pomoći IRE na realizaciji projekata u Šipovu, u saradnji sa profesorom Jugoslavom Jovičićem.
„Opštine i gradovi u BiH imaju veliki broj problema. Njihovi budžeti često nisu dovoljni ni za finansiranje osnovnih potreba lokalne zajednice, tako da je svaki projekat koji dobijemo izuzetno značajan za nas“, rekao je načelnik Ćirko. On je predložio da IRE organizuju konferenciju na kojoj bi se govorilo o mogućnostima i načinima finansiranja lokalnih zajednica iz EU fondova. Šausberger je ocijenio da je to dobra ideja koja zaslužuje da se razmotri. Opština Šipovo je pretprošle godine postala članica Instituta regije Evrope.
CAPITAL: Siniša Vukelić
