BANJALUKA ,Federacija BiH ove godine bilježi značajno veću stopu rasta industrijske proizvodnje u odnosu na Republiku Srpsku, usljed snažnog uspona prerađivačke industrije i rudarstva koje nosi nekoliko velikih kapaciteta.
Obim industrijske proizvodnje u FBiH je, prema zvaničnim statističkim podacima, u prvih deset mjeseci ove godine za 11,2 odsto veći u odnosu na isti period prošle godine, dok je u RS zabilježen rast od tek 0,5 odsto.
Industrijske indekse u FBiH najviše su pogurali prerađivački kapaciteti s ostvarenim skokom proizvodnje od 17,5 odsto. Pratilo ih je rudarstvo s rastom od 10,7 odsto, dok je proizvodnja električne energije, pak, zabilježila pad od 7,3 odsto.
U RS je, takođe, lider bila prerađivačka industrija s povećanjem proizvodnje od pet odsto, ali su zakazali rudarstvo s padom od 2,7 odsto, a posebno proizvodnja električne energije s minusom od deset odsto.
Ekonomski analitičar Anto Domazet kaže da je u FBiH nesumnjivo došlo do određenog rasta u nekoliko industrijskih grana koje nosi nekoliko velikih kapaciteta.
“Došlo je do povećanja proizvodnje u velikim restrukturiranim i privatizovanim kompanijama, ali je mali doprinos novoosnovanih privatnih kompanija koje trebaju biti motori industrijskog rasta”, istakao je Domazet.
Privredu, kaže on, ne može stalno nositi nekoliko kapaciteta kao što je mostarski “Aluminij”, zenička željezara “Mittal Steel”, “Natron” iz Maglaja i rudokopi, već je potrebno raditi na širenju proizvodnje kroz grinfild investicije.
Kao izrazito važnu ističe potrebu povećanja produktivnosti proizvodnje, odnosno stvaranje nove vrijednosti umjesto proizvodnje gubitaka, navodeći kao pozitivan primjer klaster auto-industrije.
“Ako želimo iskoračiti naprijed potrebno je sadašnji udio industrije u stvaranju društvenog proizvoda od 25 odsto povećati na 35 odsto koliko iznosi u naprednim zemljama u tranziciji, kao što su Češka, Slovenija i Estonija”, naglašava Domazet.
Najveće procentualne pomake FBiH bilježi u proizvodnji kancelarijskih mašina i računara, metaloprerađivačkoj industriji i proizvodnji motornih vozila, dok je u RS došlo do velikog skoka proizvodnje tekstilnih prediva i tkanina, zatim, namještaja i reciklaži. U FBiH je, sa druge strane, u najizraženijem padu proizvodnja medicinskih i preciznih instrumenata i drvoprerada, a u RS proizvodnja radio i TV opreme, osnovnih metala, zatim, vađenje mrkog i kamenog uglja, proizvodnja gume i plastike, te predmeta od kože.Nezavisne novine