VAŠINGTON, Finansijski gubici proistekli iz krize na američkom tržištu hipotekarnih kredita mogli bi da se približe brojci od hiljadu milijardi dolara, procjenio je Međunarodni monetarni fond (MMF) u godišnjem izvještaju o globalnoj finansijskoj stabilnosti i ukazao na “kolektivni propust” da se predvide razmjere krize.
Opadajuće cijene kuća u SAD i sve brojnija kašnjenja u izmirivanju dugova mogli bi da dovedu do gubitaka na hipotekarnom tržištu od 565 milijardi dolara, dok bi ukupni gubici, uključujući hartije od vrijednosti povezane sa komercijalnim nekretninama i zajmovima potrošačima i kompanijama širom svijeta, mogli da dostignu 945 milijardi dolara, naveo je MMF u izvještaju, objavljenom uoči proljećnog sastanka MMF i Svjetske banke, 12. i 13. aprila u Vašingtonu.
Najnovija prognoza Fonda signalizira da najgore u dosadašnjoj kreditnoj krizi možda tek dolazi, s obzirom na to da su banke i finansijske kuće dosad prijavile otpise i gubitke na hipotekarnim zajmovima od ukupno 232 milijarde dolara.
“Sadašnji poremećaj je više od krize likvidnosti i odražava duboko ukorjenjene manjkavosti bilansa stanja i slabe kapitalne osnove, što znači da će posljedice po svoj prilici biti šire, dublje i dugotrajnije”, ocjenio je MMF.
Fond je u izvještaju upozorio na opasnost “ozbiljne krize finansiranja i poverenja koja prijeti da se nastavi još značajno vrijeme”, založivši se za unapređenje finansijskog izveštavanja, korigovanje strategije pretjeranog rizika i jači nadzor adekvatnosti kapitala, ali se istovremeno usprotivivši brzopletoj većoj regulaciji kojoj bi zemlje članice mogle da pribjegnu.
Premda su mjere američkih Federalnih rezervi i drugih centralnih banaka za povećanje likvidnosti pomogle da se uslovi na tržištu stabilizuju u ovom trenutku, rizici po finansijsku stabilnost “naglo su uvećani” od prethodnog izvještaja u oktobru prošle godine, ukazao je MMF.
Kreditna kriza, izazvana rekordnim brojem obustava plaćanja drugorazrednih hipotekarnih zajmova u SAD i krahom hipotekarnog tržišta, rezultat je zastarjelog sistema finansijske regulacije i “kolektivnog propusta” da se shvati razmjera zaduženosti u odnosu na akcijski kapital, kojoj su izložene brojne institucije, predočava se u izvještaju.
Takođe se ukazuje da finansijsku krizu otežava šire ekonomsko usporavanje u svijetu.
MMF je smanjio procjenu globalnog rasta za 2008. na 3,7 odsto, sa 4,1 odsto, koliko se očekivalo u januaru ove i 4,8 odsto iz oktobra prošle godine.
Stopu ekonomskog rasta SAD – epicentra sadašnje krize – MMF je za ovu godinu procjenio na svega pola procenta, dok mnogi ekonomisti smatraju da je američka privreda već ušla u recesiju.
Gubici zbog finansijske krize – blizu bilion dolara
