LONDON, Istraživači sa britanskog Univerziteta “Dandi” dokazali su sposobnost mikoriznih gljiva da vezuju uranijum i transformišu ga u fosfate i zaključili su da zemljište i voda zagađeni osiromašenim uranijumom mogu biti dekontaminirani uz pomoć gljiva.
Mikoriza je simbioza micelije gljiva sa korijenjem viših biljaka, objavljeno je na internet strani “utro.ru”.
Mikorizne gljive (mycorrhizal fungi) od biljaka dobijaju ugljenik, a zauzvrat im obezbjeđuju neorganska jedinjenja, povećavajući istovremeno površinu njihovog korijena.
Osiromašeni uranijum (odnosno ono što je ostalo od uranijuma 238 poslije izvlačenja dva njegova izotopa – uranijuma 235 i 234), ima dvostruko manju radioaktivnost od prirodnog, ali je veoma toksičan i opasan po zdravlje ljudi.
Najpoznatija primjena osiromašenog uranijuma je u municiji (spajanjem sa molibdenom i titanijumom, metalni uranijum postaje čvršći i tvrđi od čelika), a poslije pucanja omotača, štetne materije se raspršuju, zbog čega ga u ogromnoj količini ima na tlu bivše Jugoslavije i Iraka.
Iz ranijih istraživanja, britanski naučnici su znali da neki mikroorganizmi žive na račun radioaktivnih ruda i da su čak sposobni da “svare” toksične materije bez posljedica po sopstveni život, pa su u laboratorijskim uslovima pokušali da gljive “nahrane” osiromašenim uranijumom.
Gljive su odlično napredovale na česticama osiromašenog uranijuma, pretvarajući ga u fosforna jedinjenja, čime se sprečava dospijevanje uranijuma u zemljište ili organizam životinja i ljudi.
Kako je precizirao Džefri Ged, jedan od autora istraživanja, proces se odvija tako što se prvobitno površina uranijuma pokriva oksidnim slojem, a zatim vlaga provocira koroziju istovremeno stvarajući optimalne uslove za rast gljiva.
Gljive ubrzavaju proces korozije, izdvajajući stabilne fosfate, koji imaju male šanse da se nađu u lancu ishrane.
“Ovaj fenomen može da bude od velikog značaja za razvoj tehnologija dekontaminacije uranijumom zagađenih teritorija”, ukazuje istraživačka grupa Geda.