BANJALUKA, Politika jedne zajednice koja bi bila prvenstveno usmjerena na ulaganje u poljoprivredu i industriju mogla bi uspostaviti i očuvati ekonomsku stabilnost te zajednice, ali je neophodno da se što više udalji od bankarskog sektora, ocijenio je profesor međunarodne politike i ekonomije na Univerzitetu u Istočnom Londonu Vasilis Fuskas.
Fuskas je u intervjuu Srni izrazio uvjerenje da bi i Republika Srpska, ukoliko se “okrene od banaka”, u veoma kratkom periodu našla odgovarajuće finansije da pokrene svoju proizvodnju i privredni rast.
Da bi se postigla ta nezavisnost od bankarskog sektora, pojašnjava Fuskas, potrebna je i nova monetarna politika koja bi omogućila finansiranje takvog rasta.
“Morate praktično da naštampate novac, a BiH nema takvu nezavisnost i budućnost. Grčka, Francuska, Portugal, niko u EU nema tu nezavisnost i mogućnost da štampanjem novca pokrene proizvodnju”, rekao je Fuskas.
On nije optimističan kada je riječ o pozicijama malih zajednica u uslovima nestabilnih ekonomskih kretanja u svijetu, jer na otvorenom tržištu, male ekonomije i privrede ne mogu na ravnopravan način da se takmiče sa velikim, te su od početka u nepovoljnom položaju.
Ipak, Fuskas vjeruje da Republika Srpska, bez obzira koliko je mala zajednica, ima resurse i mogućnosti za privredni razvoj, a kao primjer navodi Izrael i Kipar.
On konstatuje da zapadne sile kontrolišu male zemlje, poput BiH, koja je vještačka tvorevina jer nije nastala iz želje unutrašnjih snaga, već spoljnim pritiskom.
Fuskas je rekao da Britanci, Amerikanci i drugi nisu mogli tek tako da kontrolišu Jugoslaviju i da njom upravljaju, zbog čega su je i razbili.
“Većina balkanskih država je stvorena vještački. U posljednjoj knjizi tvrdim da je čak i Grčka vještački sastavljena zemlja. Još od 1830. godine njom nisu upravljali Grci, već su je stvorili Britanci, Nijemci zato što im je trebala baza u istočnom dijelu Mediterana da bi bolje kontrolisali i nadgledali rusku flotu. Od početka je imala dugovanja, uzimala je kredite od Francuske i Engleske da bi finansirala revoluciju protiv Osmanskog carstva i čim su postali ‘nezavisni’, praktično su postali zavisni od zapada i zapadnog novca”, istakao je Fuskas.
Ta zavisnost, ističe on, nikada nije prestala, a danas je još izraženija, jer Grčka nema svoju monetarnu politiku, centralnu banku i nema sredstava da se bori protiv ekonomske krize, odnosno mora i dalje da se zadužuje.
Fuskas je ocijenio da je bolje imati veće države jer ih spoljni faktori teže mogu kontrolisati, te ističe da bi volio da se Republika Srpska, Srbija i Crna Gora udruže u zajedničkom ekonomskom razvoju, a ukoliko postoji interes, i u političkom.
Prema njegovim riječima, i naučnoistraživački razvoj jedne zajednice zavisi od toga koliko je nezavisna u finansijskom smislu.
“Postoji jedan veoma zastupljen mit na Zapadu da svu nauku i tehnologiju, sva naučna istraživanja i naučni napredak finansira privatni kapital, što uopšte nije tačno. ‘Gugl’ finansira američka država, ‘Majkrosoft’ je, takođe, finansirala američka država”, ističe Fuskas.
Govoreći o saradnji sa dva javna univerziteta u Republici Srpskoj, Fuskas je rekao da je ona veoma dobra, te najavio da će 24. marta održati predavanje banjalučkim studentima.
“Zbog dobrih kontakata sa Ekonomskim fakultetom i Fakultetom političkih nauka imam titulu gostujućeg profesora na banjalučkom Univerzitetu, tako da sam, praktično, u obavezi jednom godišnje ili u dvije godine da održim predavanje”, dodao je on.
Fuskas je zaključio da je saradnja univerziteta iz raznih zemalja veoma značajna za razvoj obrazovanja i nauke, te naveo da bi saradnja sa grčkim univerzitetima bila, takođe, dobra prilika za pristup određenim fondovima u realizaciji važnih projekata. Srna