SARAJEVO, Vlada Federacije BiH planirala je u 2012. godini potrošiti 438 miliona više od iznosa ukupnih budžetskih prihoda.Umjesto najavljenih mjera štednje, federalna Vlada dodatno povećala budžet za plate .
Federalna vlada premijera Nermina Nikšića teškom mukom uspjela je uskladiti stranačke interese oko raspodjele budžetskog novca u 2012. godini, ali je malo vjerovatno da će predloženi budžet dobiti većinsku podršku oba doma Parlamenta BiH na sjednici zakazanoj za 9. i 10. januar. Ne samo zbog previsokog budžetskog deficita od 438,7 miliona KM koji je ukalkulisan u prijedlogu budžeta, nego još više zbog načina na koji federalna Vlada namjerava namaknuti manjak novca u federalnoj kasi.
Glavninu budžetskog manjka, oko 320 miliona KM, federalna Vlada namjerava pokriti emisijom dugoročnih obveznica, a još 60 miliona KM emisijom kratkoročnih trezorskih zapisa, dok preostali manjak u budžetu od oko 58,7 miliona KM namjerava pokriti kreditom Evropske komisije.
Emisija dugoročnih obveznica zapravo je drugi naziv za kreditno zaduživanje Federacije BiH pod krajnje neprihvatjivim, zapravo komercijalnim bankarskim uslovima, s kamatnom stopom od najmanje osam odsto i vrlo kratkim rokom dospijeća od svega četiri godine. Pod ovakvim kreditnim uslovima, glavnica od 320 miliona KM narasla bi s kamatama na skoro 450 miliona KM, a to bi onda značilo da će se samo u jednoj godini aktuelna federalna Vlada više zadužiti nego se prethodna vlada zadužila u cijelom četverogodišnjem mandatu!
Neutemeljena kritika stand by aranžana
Nekoliko mjeseci uoči posljednjih parlamentarnih izbora, lider SDP-a Zlatko Lagumdžija žestoko je kritikovao tadašnju vlast zbog sklapanja kreditnog aranžmana s MMF-om. „Kada SDP preuzme vlast, taj ćemo aranžman s MMF-om raskinuti jer je potpuno neprihvatljiv“, poručio je Lagumdžija u augustu 2010. godine.
Ali aranžman s MMF-om raskinut je zbog nerazumnog otezanja s uspostavljanjem vlasti, mada je bio neuporedivo povoljniji od kreditnog aranžmana koji danas zagovara federalna Vlada predvođena SDP-om. Kredit MMF odobren je pod krajnje povoljnim uslovima – s kamatom od 1,7 odsto i trogodišnjom odgodom otplate prve kreditne rate.
MMF je odobrio kredit u ukupnom iznosu od 2,4 milijarde KM, ali BiH je iskoristila samo trećinu odobrenog kredita, odnosno nepunih 800 miliona KM, od čega je Republika Srspka dobila jednu trećinu a Federacija BiH dvije trećine – oko 530 miliona KM.
Umjesto povoljnog kredita MMF-a, dvije entitetske vlade krenule su u samostalnu potragu za komercijalnim kreditima kojima će nadomjestiti planirani manjak u entitetskim budžetima. Vlada RS-a emitovala je dugoročne obveznice na iznos od 120 miliona KM (kamata osma odsto), te kratkoročne trezorske zapise na iznos od 60 miliona KM (kamate 2,47 odsto).
Juriš u dužničko ropstvo
I Vlada Federacije BiH protekle je godine emitovala kratkoročne trezorske zapise na iznos od 60 miliona KM, ali ove godine iz emisije dugoročnih obveznica planira prikupiti čak 320 miliona KM. Toliko kreditno zaduženje sporno je zbog previsokih kamata na dugoročne obveznice, ali još više zbog namjere federalne Vlade da skupo prikupljeni novac usmjeri isključivo na potrošnju, odnosno na održavanje nezasluženo visokog standarda uposlenih u glomaznom birokratskom aparatu. Vlada Federacije BiH planirala je u 2012. godini potrošiti 1,92 milijarde KM, odnosno 188 miliona KM više nego u 2011. godini a tek mrvice budžetskog novca usmjeriće na razvoj poljoprivrede (78 miliona KM), za izgradnju autoputa (20 miliona KM), za subvencije privatnim preduzećima (3,7 miliona KM). Na drugoj strani, lavovski dio budžeta teškog 1,92 milijarde KM otići će na plate zaposlenih u administrativnom aparatu (217 miliona KM, što je 2,6 miliona KM više nego godinu ranije) na izmirenje ino i unutrašnjeg duga (495 miliona KM), na materijalne troškove, autorske honorare, dnevnice itd.
Ukratko, u potrošnju će otići 95 posto budžeta, a svega pet odsto za podsticaje i subvencije u privredi, i to pod uslovom da federalni ministar poljoprivrede Jerko Ivanković namjenski potroši odobreni budžet od 78 miliona KM, što je malo vjerovatno.
Uprkos proklamiranim mjerama štednje, aktuelna vlada F BiH premijera Nikšića ne samo da nije smanjila budžet za plata administrativnog aparata, koji je u 2011. godini iznosio 214,5 miliona KM, nego je ovaj budžet dodatno povećan za 2,6 miliona KM! Navodno, plate su smanjene (?) ali su izdaci za plate ipak povećani zbog novog zapošljavanja administrativnih radnika u 2011. godini.
Od obećanih ušteda očito nema ništa: aktuelna federalna Vlada, ako nije rastrošnija, sigurno nije ni štedljivija ni racionalnija od prethodne. Slobodna Bosna
