BRISEL, Umjesto rasta i jačanja jedinstva Evrope, evro je donio stagnaciju, nestabilnost i raskol – ocjenjuje američko izdanje uticajnog “Projekta Sindikejt” /Project Syndicate/.
Tri godine nakon što je međunarodna finansijska kriza zavladala Evropom, opšti nivo nezaposlenosti premašuje 20 odsto, a nezaposlenost omladine 50 odsto.
Dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju Džozef Štiglic navodi da su u EU zemlje sa potpuno različitim tipovima ekonomije. Trebalo je, kao nekada u SSSR-u, razraditi program izvođenja standarda na neki zajednički nivo i učiniti tipove ekonomija više ili manje sličnim.
Trebalo bi stalno imati neki resurs kojim bi se razlika kompenzovala. EU je pogrešno pretpostavila da će svo vrijeme trajati ekonomski napredak – navodi on.
Fleksibilna politika finansijskog stimulisanja i stroga budžetska disciplina u velikoj mjeri protivrječe jedna drugoj. A to znači da će EU morati da napravi principijalni izbor.
Ni jedna zemlja nije mogla da obnovi blagostanje posredstvom politike stroge štednje, ukazuju analitičari.
Njemačka i neke druge zemlje sjeverne Evrope, pokazujući neprijatno odsustvo evropske solidarnosti, poručile su da ne treba tražiti od njih da plaćaju račune rasipnih južnih susjeda.
Ako Njemačka i druge zemlje sjeverne Evrope nastave da insistiraju na sadašnjoj ekonomskoj politici, one će zajedno sa svojim južnim susjedima na kraju platiti visoku cijenu.
Neki analitičati smatraju da će EU na kraju morati da odustane od jedinstvene valute radi spasa evropskog projekta.
Sve to objektivno slabi pozicije EU ne samo u finansijskoj, već i u drugim oblastima – između ostalog u sferi politike i bezbjednosti.
Ekspert Naučnog centra za međunarodna istraživanja u Parizu Terez Delpeš još prije deset godina upozoravala je na moguće probleme sa “unutrašnjom opozicijom”, tačnije zemljama kao što su Austrija, Irska, Švedska i Finska.
Po njenoj ocjeni, ta “opozicija” polazi od toga da svaka zajednička politika u oblasti bezbjednosti i odbrane treba da bude ograničena operacijama podrške mira van granica teritorije EU, a to prijeti daljom krizom jedinstva Evrope i smanjenjem njene uloge u svjetskim poslovima.
