BANJALUKA, EU je do 2008. godine, odnosno do prvih znakova ekonomske krize, imala stabilan ekonomski ambijent sa prosječnim godišnjim rastom bruto domaćeg proizvoda /BDP/ od 1,5 odsto, dok je nivo državne pomoći godišnje opadao za dva odsto i na kraju 2008. iznosio je 0,5 odsto, navodi se u biltenu Odjeljenja za makroekonomsku analizu Uprave za indirektno oporezivanje /UIO/ BiH.
Ukupna državna pomoć uključuje pomoć za proizvodnju, usluge, ugalj, poljoprivredu, ribarstvo i dio transportnog sektora i za 2009. godinu je iznosila približno 427,2 milijarde evra.
U apsolutnim iznosima najveći nivo zabilježila je Velika Britanija sa 124 milijarde evra, zatim Njemačka sa 116,8 milijardi evra, Francuska sa 42,3 milijarde evra, Belgija sa 34,3 milijarde evra, i Grčka sa 14,3 milijarde evra.
U relativnim iznosima, državna pomoć u 27 zemalja članica EU kretala se oko 3,6 odsto od BDP-a.
Kod sedam zemalja članica udio državne pomoći u BDP-u kreće se ispod jedan odsto, a to su: Češka, Estonija, Italija, Litvanija, Poljska, Portugal i Rumunija, dok kod čak devet zemalja “orbitira” iznad tog prosjeka, i to u rasponu od 3,8 odsto u Švedskoj do 10,2 odsto u Belgiji.
Krizne mjere uglavnom su se odnosile na pomoć industriji i uslužnoj djelatnosti.
Prema članu 71. Privremenog sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju /SSP/ BiH i EU, koji se odnosi na konkurenciju, BiH je obavezna da osnuje samostalni državni organ u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu Sporazuma kojem će povjeriti ovlaštenja vezana za sprečavanje, ograničavanje ili narušavanje konkurencije, zloupotrebe dominantne pozicije, te biti ovlašten za davanje državne pomoći.
Takođe, obaveza BiH je da osigura transparentnost u oblasti državne pomoći dostavljanjem EU redovnog godišnjeg izvještaja ili drugog odgovarajućeg dokumenta, u skladu sa metodologijom i prikazom iz pregleda državne pomoći u EU i da ustanovi sveobuhvatan popis programa državne pomoći koji su uspostavljeni prije osnivanja samostalnog državnog organa.
Svaka državna pomoć, koju dodjeljuje BiH tokom prvih šest godina od stupanja na snagu SSP-a ocjenjivaće se, s tim da se do kraja pete godine od stupanja na snagu ovog sporazuma BiH obavezuje da će Evropskoj komisiji dostaviti svoje iznose BDP-a po glavi stanovnika.
Kako do zadatog roka BiH nije ispunila obaveze iz člana 71 Privremenog sporazuma, mogućnost dobijanja kandidatskog statusa je uslovljena, između ostalog, ispunjenjem navedenih obaveza.
Državna pomoć je transfer koji odobrava država (svi njeni nivoi), ali i od privatnih i javnih posredničkih tijela postavljenih od države, a takva pomoć treba stvoriti ekonomsku prednost koju preduzeće ne bi dobilo u normalnom toku poslovanja.
