BRISEL, Za najmanje od 50 godina u svijetu će u svakom domu sijati svjetiljke na atomski pogon, prognoze su stručnjaka koji se bave energijom.
U ovom trenutku, u Evropi se trećina potreba za energijom zadovoljava iz nuklearnih elektrana, a u svijetu se više od 16 odsto ukupne električne energije proizvodi u nuklearkama.
Agencija za atomsku energiju je još prije dvije godine zaključila da se svijet mora okrenuti obnovljivim izvorima energije (sunce i vetar) i da se, takođe, mora prikoniti i atomskoj energiji, uprkos rizicima, ukoliko želi da udovolji rastućoj potrebi za energijom, suočen sa nestašicom nafte i gasa, kao i sa upozoravajućim procesom zagađenja prirode.
Evropska unija (EU) samo oko 15 odsto potreba za energijom zadovoljava iz obnovljivih izvora, poput hidroelektrana ili vjetro-parkova, mada tome pridaje pažnju u nastojanjima da se smanji emisija gasova koji izazivaju efekat “staklene bašte”.
Statistika o potrošnji energije pokazuju da je u Evropi , u periodu 1997- 2006. godine, potrošnja porasla oko sedam procenata, a uvoz energije istovremeno povećan čak za 29 odsto, navode agencije.
Nuklearna energija je pojedinačno najveći izvor energije u 27-članoj EU koja ima plan “Životna sredina – energija” kojim obavezuje članice da do 2020. godine smanje emisiju ugljedn-dioksida (CO2) za 20 odsto u odnosu na 1990. godine. Ovom energetskom politikom su naročito pogođene države koje imaju termoelektrane na ugalj, zbog velikog ispuštanja CO2 u atmosferu, tako da se mnoge okreću gradnji nuklearki.
U državama EU je u pogonu 157 nuklearnih reaktora – u Francuskoj 58, Velikoj Britaniji 27, Nemačkoj 18, Švedskoj 11…U svijetu najviše je nuklearnih elektrana u SAD (164), slijede Japan i Rusija sa po 30, Kanada 22, Ukrajina 13. . .
Danas se u svijetu 66 odsto električne energije dobija iz fosilnih goriva (ugalj, nafta i gas), 17 odsto iz hidroenergije, 16 odsto u nuklearnim elektranama i dva odsto iz obnovljivih izvora (sunce, vetar, plima i oseka).
Energetska nezavisnost ključna u pokretanju nuklearnih programa
Na tržištu nuklearki u svijetu je u 2007. godini najveći promet, od ukupno 22, 5 milijardi evra, imala japansko-američka kompanija Dženeral elektrik-Hitači, specijalizovana za reaktore srednjih snaga. Slijedi je francuska “Areva” sa 13, 5 milijardi evra prometa u 2008. godine, koja nudi reaktore nove generacije, a sada se od nje izričito traži redizajniranje sistema bezbjednosti.
Stručnjaci i pobornici atomskih centrala kažu da je energija iz nuklearnih reaktora čistija i jeftinija, ali priznaju da rizika ima i tvrde da se oni mogu kontrolisati.
Upravo u Francuskoj je u toku primjenjivanje nove generacije sistema bezbjednosti u nuklearkama.Radi se o bezbjednosnoj nezavisnosti samih pogona i sistema u cjelini, odnosno o dvostrukoj bezbjednosti. Procjenjuje se da izgradnja nuklearne elektrane nove generacije košta više od 10 milijardi evra, što je jedan od argumenata protiv u izjavama onih koji kritikuju planove o gradnji nuklearki u malim i siromašnim zemljama.
Energetska nezavisnost je bila presuđujuća u odluci Francuske o pokretanju velikog programa za proizvodnju nuklearne energije, donijetoj daleke 1973. tokom bliskoistočnog naftnog embarga. Francuska sada ima 58 nuklearnih postrojenja koji daju oko 80 odsto električne energije.
Francuska kompanija “Areva” gradi nuklearne pogone u brojnim zemljama, ima dogovore za buduće radove, pored ostalog u Finskoj, Kini, u oblasti Sueca…
Prema procjenama stručnjaka, u naredne četiri decenije, odnosno do 2050. godine, u svijetu se očekuje novih 1.280 nuklearki, što u konačnom ishodištu daje ukupnu cifru od više od 1.700 nuklearki.