SARAJEVO, Bosna i Hercegovina se, prema statističkim podacima za prva dva mjeseca 2012. godine, suočava sa ogromnim ekonomskim problemima. Nagli pad spoljne trgovine i industrijske proizvodnje, praćen je stagnacijom građevinarstva i prometa u maloprodaji, te rastom nezaposlenosti i cijena.
„Slabljenje rasta izvoznih tržišta BiH, praćeno elementarnim nepogodama u februaru 2012. godine su bili glavni uzroci smanjenja vrijednosti robnog izvoza od 14,6%, te industrijske proizvodnje od 9,9%“, navodi se u Informaciji o makroekonomskim pokazateljima koju je pripremila Direkcija za ekonomsko planiranje (DEP), Savjeta ministara BiH.
Vrijednost građevinskih radova u RS je pala za 2,4 odsto, dok je u FBiH skromno poraslo za 3,2%.
„Slična je situacija zabilježena i u maloprodaji, koja bilježi realnu stagnaciju u prva dva mjeseca 2012. godine. Imajući u vidu smanjenje broja zaposlenih, navedena kretanja ukazuju na slabljenje rasta domaće tražnje što je bilo glavni uzrok pada vrijednosti robnog uvoza od 6,5%. Iako je rano za donošenje preciznih zaključaka, dostupni indikatori snažno ukazuju na osjetno slabljenje dinamike ekonomske aktivnosti u BiH početkom 2012.godine“, ocjenjuje DEP.
Industrijska proizvodnja
Prema podacima Agencije za statistiku BiH za februar 2012. godine evidentno je slabljenje industrijske proizvodnje u Bosni i Hercegovini u odnosu na prethodnu godinu. U periodu januar-februar 2012. godine BiH bilježi pad fizičkog obima industrijske proizvodnje od 9,9% u odnosu na isti period prethodne godine. Ovo predstavlja nastavak negativnog trenda s kraja prethodne godine kada je došlo do pada privredne aktivnosti u BiH. Glavni razlog samanjenja industrijske proizvodnje je pogoršana situacija na izvoznim tržištima, što je rezultiralo značajnim padom izvoza i samim tim padom proizvodnje u prerađivačkoj industriji od 12,3%.
Tržište rada – nezaposlenih blizu 690 hiljada
U BiH je prosječan broj zaposlenih lica u januaru 2012. godine smanjen za 0,7% i iznosi 689 hiljada lica. Najveće smanjenje broja zaposlenih je u privatnom sektoru. U građevinarstvu je u februaru broj zaposlenih smanjen za 8,9%. Značajno smanjenje broja zaposlenih lica je i u oblastima ugostiteljstva (‐7,7%), trgovine na veliko i malo (‐1,8%) te prerađivačke industrije (‐0,5%). Administrativna stopa nezaposlenosti u BiH je u januaru 2012. godine iznosila 44%.
Indirektni porezi
Za dva mjeseca 2012. prikupljeno je oko 653,5 miliona KM prihoda od indirektnih poreza, što je svega 0,1% manje u poređenju sa istim periodom prethodne godine. Tokom posmatranog perioda, prihodi od akciza bilježe rast (13%), kao i prihodi od putarina (1 %). Prihodi od carina bilježe smanjenje od 23,4% u odnosu na prva dva mjeseca prethodne godine, a prihodi od PDV‐a smanjenje od 3,6%. Posmatrano na mjesečnom nivou, na kraju februara ukupni prihodi bilježe smanjenje od 4,2% u odnosu na kraj januara 2012. godine.
Prihodi od direktnih poreza
Ukupni direktni porezi, prikupljeni u entitetskim poreskim upravama u prva dva mjeseca 2012. iznose 882,7 miliona KM, što je za 13% više u odnosu na isti period prethodne godine. Na nivou FBiH prikupljeno je 76,2 miliona KM direktnih poreza, dok je taj iznos za RS 63,8 miliona KM.
RS: Porezi građana pali 56%
U FBiH jedino prihodi ostalih poreza bilježe smanjenje od 33,3% g/g, dok je u RS zabilježeno smanjenje prihoda od poreza građana od 56,4%, ostalih poreza od 6,6, kao i prihoda od ostalih taksi i naknada od 7,8%.
Što se tiče prihoda od doprinosa u oba entiteta je zabilježeno povećanje, i to u FBiH od 13,0%, a u RS 15,3%.
FBiH smanjuje, a RS povećava rashode
Ukupni prihodi ostvareni u budžetu Federacije BiH u 2011. godini zabilježili su smanjenje od 0,8% u odnosu na isti period prethodne godine. U istom periodu rashodi bilježe smanjenje od 5,1%.
RS je u 2011. godini povećale prihode budžeta za 21,7%, ali istovremeno rasli su i rashodi po stopi od 25%.
Cijene
Rast cijena u BiH je zabilježen i u februaru 2012. godine. Prema CPI indeksu cijene u BiH su u spomenutom mjesecu uvećane za 2,4% u odnosu na isti mjesec 2011. godine.
Devizne rezerve
Nastavljeno je smanjenje deviznih rezervi. Na kraju februra ukupne devizne rezerve su dostigle nivo od oko 6,2 milijardi KM, što je 1,75 manje u odnosu na isti period prethodne godine.
Depoziti
Ukupni depoziti u prvom mjesecu 2012. godine iznosili su 12,9 mlrd. KM i nešto su manji u odnosu na kraj 2011. godine, dok su u odnosu na isto razdoblje prošle godine veći za 3,2%. Najveće učešće u ukupnim depozitima imali su depoziti stanovništva koji su iznosili 7,1 mlrd. Potom slijede depoziti nefinancijskih poduzeća s 3,4 mlrd. KM položenih na računima banaka.
Krediti
Ukupni krediti u prvom mjesecu 2012. godine iznosili su 15,3 mlrd. KM i veći su u odnosu na isto razdoblje prošle godine za 5,6%.
Berze: SASE raste, BLSE pada
Na Sarajevskoj berzi (SASE) u mjesecu februaru 2012. godine ostvaren je promet u iznosu od 27,4 miliona KM što čini 82 % od ukupnog ostvarenog prometa na BiH berzama. Promet na SASE u mjesecu februaru bilježi rast od 293 % odnosu na promet u istom mjesecu u 2011. godini odnosno rast od 179,2 % u odnosu na promet u februaru 2010. godine.
Na Banjalučkoj berzi (BLSE) u mjesecu februaru 2012. godine ostvaren je promet u iznosu od 6,03 miliona KM što čini 18 % od ukupnog prometa ostvarenog na BiH berzama. Mjesečni promet na BLSE bilježi pad od 36,9 % odnosu na isti period u 2011. godini odnosno rast od 44,8 % u odnosu na promet u mjesecu februaru 2010. godine. Ukupan promet u mjesecu februaru na obe berze (Sarajevskoj i Banjalučkoj) u iznosu od 33,4 miliona KM bilježi rast od 102,2 % poredeći sa vrijednostima u istom periodu 2011. godine.
Spoljni sektor
Tokom prva dva mjeseca 2012. godine izvoz iz BiH je iznosio 1 milijardu KM i u odnosu na isti period prošle godine doživio je pad od 14,6%. Uvoz BiH u januar i februar pao za 6,5 odsto na 1,9 milijardi KM.
Trgovinski deficit je povećan za 6,1 odsto na 854 miliona KM.
autor: CAPITAL.ba
