SARAJEVO, Drugi talas recesije u evrozoni reflektovao se ove godine i na zapadni Balkan, ali se, prema predviđanjima Svjetske banke, u 2013. očekuje mali i umjeren rast ekonomije, prije svega vođen aktivnostima u Srbiji, rekao je ekonomista Željko Bogetić.
Bogetić je rekao i da će ekonomije šest zemalja jugoistočne Evrope u cjelini ove godine zabilježiti ekonomski pad od 0,6 odsto, sa velikim rizicima na pragu 2013. pri očekivanom ekonomskom rastu od 1,6 odsto u idućoj godini.
Predstavljajući izvještaj pod nazivom “Jugoistočna Evropa: Redovni ekonomski izvještaj” video-linkom iz Vašingtona, Bogetić je rekao da je izvještaj obuhvatio Albaniju, BiH, Crnu Goru, Makedoniju i Srbiju, te /samoproglašeno/ Kosovo, predviđa da će put ka trajnom oporavku biti težak i rast u idućoj godini usporen.
Ono što može da predstavlja problem u 2013. godini su rizici kada je riječ o pitanju oporavka evrozone i visoke cijene standardizovanih proizvoda na međunarodnim tržištima – što predstavlja rizike na koje su sve zemlje jugoistočne Evrope veoma osjetljive.
Bogetić je napomenuo da je prošle godine zbog recesije u zemljama evrozone opao i interes za robu iz zapadnog Balkana, što je, kombinovano sa velikom sušom u BiH i Srbiji, izavalo pad industrijske, ali i poljoprivredne proizvodnje.
“Rizik novog šoka cijena hrane mogao bi da poveća siromaštvo i izvrši dodatni pritisak na srednju klasu”, upozorio je Bogetić.
Prema njegovim riječima, finansijski sektor u jugoistočnoj Evropi pokazao je otpornost, mada, postoji veliki nivo loših zajmova.
U izvještaju je ukazano i na problem visoke stope nezaposlenosti, koja i dalje predstavlja veliki ekonomski i socijalni izazov za region zbog čega će, ističe Bogetić, vlasti morati da nastave da provode reforme institucija tržišta rada i aktivnih politika na tržištu rada.
“U takvom okruženju, potrebno je da vlade na zapadnom Balkanu provedu reforme koje doprinose dugoročnom rastu i otvaranju novih radnih mjesta”, ističe Bogetić, vodeći ekonomista Svjetske banke i koordinator za ekonomsku politiku za zapadni Balkan.
Kada je riječ o BiH, ekonomisti Svjetske banke navode da se očekuje rast ekonomije od 0,5 odsto, te da bi zemlja trebalo da uloži veće napore kada je riječ o olakšavanju poslovanja, jer je, prema Izvještaju o lakoći poslovanja u 2013. godini, na 126. mjestu i time na začelju zemalja regiona.
Ekonomista Svjetske banke Borko Handžijski rekao je da treba nastojati održati fiskalnu disciplinu i unaprijediti koordinaciju fiskalne politike.
“Neophodno je provesti i mjere usmjerene na smanjenje opterećenja privatnog sektora, s ciljem podrške stvaranja novih radnih mjesta”, smatra Handžijski.
On je naglasio da bi kratkoročni prioriteti za održavanje makroekonomske stabilnosti i poboljšanja rasta ekonomije u BiH trebalo da budu i nastojanja da se poveća efikasnost javne potrošnje, odnosno da se smanji potrošnja na plate, a socijalna pomoć ciljano usmjeri na najsiromašnija domaćinstva.
Kada je riječ o dugoročnim prioritetima za održavanje makroekonomske stabilnosti i poboljšanja rasta u BiH, Handžijski ističe da Svjetska banka preporučuje smanjivanje javnog duga i rad na fiskalnim i demografskim izazovima, odnosno na održivosti penzionog i zdravstvenog sistema, s obzirom na činjenicu da stanovništvo stari.
Izvještaj Svjetske banke “Jugoistočna Evropa: Redovni ekonomski izvještaj” treći je ovog tipa. Ove izvještaje dva puta godišnje sastavlja tim Odjeljenja Svjetske banke za smanjenje siromaštva i ekonomsko upravljanje za region Evrope i centralne Azije. Srna
